Atatürk'ün Kalp Krizleri

http://www.ada.net.tr/ataturk/ata22.gif

YEMEKTE GELEN ILK KALP SPAZMI

Atatürk,11 Kasim 1923 günü Çankaya'da ögle yemegi sirasinda kalp spazmi geçirdi. O günlerde esi Latife Hanim zatürre olmustu ve tedavisi için köskte bulunan Dr. Refik(Saydam) Bey ilk müdahaleyi yapti. Iki gün sonra bu kriz tekrarladi ve Istanbul'dan kalp uzmani çagrildi.

ATATÜRK fevkalade saglam ve sportmen bir bünyeye sahipti. O nedenle sürdürdügü yasamin tüm zorluklari ile kiyaslanirsa, gençliginde geçirdigi hastaliklarin pek de önemli olmadiklari sonucuna varilabilir. Trablusgarb Savasi esnasinda Bingazi'de gözünden yara almis(1), Birinci Dünya Savasi esnasinda da böbreklerinden rahatsizlanarak Avusturya'da Karlsbad'da bir süre tedavi görmüstü.(25.5.1918-2.8.1918)(2)

Böbrek agrilari zaman zaman nüksettigi için firsat buldukça sicak su banyosuna ve kaplica tedavisine devam etmesi bundandir. Çanakkale'de, gögsüne gelen sarapnel parçasindan gögüs cebinde tasidigi saatin parçalanmasiyla hafif bir yarayla kurtulusunu bir yana birakirsak, Sakarya Savasi esnasinda aniden ürken atinin düsürmesiyle kirilan kaburga kemiklerinin tedavisi disinda ciddi bir rahatsizligi olmamisti.

Cumhurbaskani seçildikten sonra Gazi Mustafa Kemal'in saglik durumuna iliskin ilk haber Kasim 1923'te çikti. 11 Kasim 1923 günü, Çankaya'da ögle yemegi esnasinda kalp spazmi geçirdi. O günlerde esi Latife Hanim zatürre olmustu ve tedavisi için köskte bulunan Dr. Refik Bey ilk müdahaleyi yapti, kriz geçti. Iki gün sonra tekrar nüksetti ve bunun üzerine Istanbul'dan kalp uzmani Dr. Ömer Neset Irdelp çagrildi.(13 Kasim1923)(3). AÇIKLAMA:CIDDI BIR SEY DEGIL

Rahatsizligin çok çalismaktan ve yorulmaktan ileri geldigi, ciddi bir sey olmadigi açiklandi. Dinlenme; alkol, tütün ve kahveyi azaltma önerilerini yerine getirerek iki ay rejim yapan Gazi Pasa tüm sagligina tekrar kavustu. Aradan üç yil daha geçmisti. 22-23 Mayis 1927 gecesi kalp krizi Büyük Nutku hazirlamak için çok yogun bir tempoda , bazen hiç ara vermeden otuz saat çalisan Gazi Mustafa Kemal'i uykuda yakaladi.(4) Bu kriz üç gün sonra üç defa tekrarlandi. Dr. Refik Saydam ile Dr. Asim (Arar) ilk müdahaleleri yaptilar ve Prof.Dr.Neset Ömer Bey tekrar Istanbul'dan getirildi. Teshis üç yil öncesinin ayni idi:"Fazla yorgunluktan dogan asabi bir hal!..."Ayrica Neset Ömer Bey Almanya'dan iki uzman hekimin getirtilmesini önerdi. Bunun üzerine"Berlin'den Prof.Dr.Krans ile Münih'ten Prof.Dr.Von Romberg davet edildiler. Profesörler Gazinin Çok sigara içmekten "ileri gelen bir anjin geçirmis olduguna karar verdiler. Mutlak dinlenme tavsiyesinde bulundular ve gittiler. Bu konu bir daha gündeme gelmedi. Aradan sekiz ay geçmisti ki,13 Subat 1928 günü bir Fransiz Gazetesi"L'Echo de Paris"durup dururken "Kemal Pasa 'nin Sagligi Tehlikede"baslikli bir haber yayinladi. Bu bir sansasyon gazetesi idi ve asilsiz olan bu haber tamamen maksatli idi. Habere göre Mustafa Kemal sözde Ankara sokaklarinda aniden yere düsüp bayginlik geçirmisti. O günlerde devrim nitelikli pek çok yenilikler Türk toplumuna kazandiriliyor, bunlarin benimsetilmesi için Mustafa Kemal olaganüstü bir çaba harciyordu. Türk Devriminin kaderi, büyük ölçüde cumhurbaskaninin kisiligine bagliydi, bu nedenle O'na iliskin saglik haberleri toplumda çok etkili oluyordu. Fransiz gazetesi bu haberin kaynagini açiklamiyor, sadece saglam bir kaynak oldugunu söylemekle yetiniyordu.

YALAN HABER TÜM DÜNYAYA YAYILIYOR

Fransiz gazetesinin bu haberi ayni gün Londra'da da "The Daily Telegraph"gazetesinde yayinlandi. Bunun üzerine Londra Büyükelçimiz Ahmet Ferit (Tek), bu haberin tekzip edilip edilmeyecegini Ankara'ya sordu. Bu yalan haber bu iki gazetede çikinca Reuter Ajansi da hemen bu haberi aldi, dogruluk derecesini inceletmeden tüm Avrupa'ya yaydi. Ertesi gün yani 14 Subat 1928 günü,sanki bir merkezden dügmelerine basilmis gibi,çesitli Avrupa gazeteleri sözde hastalik haberini tüm dünyaya duyurdular. The Daily Express,The Daily Herald,The Morning Post,The Guardian, hatta daha çok ekonomi konularina agirlik veren The Financal Times, okurlarina bu yalan haberi ilettiler.
Aniden bastiran bu yayinlar Türkiye'de saskinlik yaratti. Dis isleri bakanligi Anadolu Ajansi araciligiyla haberi tezelden yalanlatti. Yurtdisinda da yalanlatilmasi için elçiliklere talimatlar verildi.

Bu esnada The Times gazetesinin bir muhabiri Ankara'da Atatürk'le görüstü ve hastalik haberlerinin ne kadar yalan oldugunu, izlenimleriyle birlikte 22 Subat 1928 günü gazetesine yazdi. Bu yazi olumlu bir etki yapti ve kisa bir süre sonra bu asilsiz haberler gazetelerde görülmez oldular. 21 Mayis 1928 de Afganistan Krali Amaxxxxah Han ve esi Atatürk'e resmi ziyarette bulundular. Ayni yilin sonuna dogru Gazi harf devrimini anlatmak üzere "basögretmen"olarak uzun bir yurt gezisine çikti ve bütün etkinlikler hastalik haberinin ne kadar uydurma oldugunu göstermekteydi. Sekiz yil boyunca bir daha rahatsizlik konusu gündeme gelmedi.
1936 Kasimi'nda Atatürk yeniden rahatsizlandi. Dr. Refik Saydam ile Dr. Asim Ismail Arar kendisini muayene ettiler. Gögsünde kan toplanmasi oldugunu, dikkat edilmezse zatürreye dönüsebilecegini belirttiler. Bes günlük tedaviden sonra Atatürk iyilesmisti.

KAYNAKÇA
1-Hasan Riza Soyak-Atatürk'ten Hatiralar-cilt2-sf722
2-Mehmet Önder-Atatürk'ün Almanya ve Avusturya gezileri-sf 71
3-Hasan Riza Soyak-a.g.e-sf 723
4-Prof.Dr. Utkan Kocatürk, Kaynakçali Atatürk günlügü,sf 281

Günaydın Marmara Gazetesi
Maltepe Ünv. İletişim Fakültesi