Süper Ligin Tarihine kısa bir yolculuk...

1959'dan Sonrasına Genel Bir Bakış

En çok şampiyon olan takım: Fenerbahçe, Galatasaray (15)
En çok şampiyon olan oyuncu: 8 kez Suat Korkmaz (Galatasaray)
En uzun süre yenilmeyen takım: Beşiktaş 48 maç (1990-1991 26.hafta, 1992-1993 13.hafta)
En uzun süre yenilen takım: Zeytinburnu 10 maç (1996-1997 sezonu 25.hafta-34 hafta)
En uzun süre deplasmanda yenilmeyen takım: Galatasaray 40 maç (1997-1998 19.hafta, 1999-2000 31.hafta)
Üst üste maç kazanma rekoru: Beşiktaş 13 maç (1959-1960 10.hafta-22.hafta)
Üst üste kendi sahasında maç kazanma rekoru: Galatasaray 25 maç (2000-2001 34.hafta - 2002-2003 13.hafta)
Üst üste deplasmanda maç kazanma rekoru: Galatasaray 9 maç (2002-2003 15.hafta - 2002-2003 30.hafta)
En uzun süre maç kazanamama rekoru: Adanaspor 27 hafta (2000-2001 sezonu 8.hafta-34.hafta)


İlginç Bilgiler

* Türkiye 1. ligindeki ilk gol 21 Şubat 1959 tarihinde İzmirsporlu Özcan Altuğ tarafından atılmış. Golü Beykoz kalecisi Sıtkı yemiştir.(İzmirspor: 2 - Beykoz: 1, ilk gol 11.dakikada atıldı)
* Üç puanlı sisteme geçilen 1987-1988 sezonuna kadar 8 kez, ikinci ya da üçüncüler şampiyondan daha fazla kazanan taraf olmuşlar.
* Lig tarihinin en nötr sonucunu alan takım 1969-1970 sezonundaki 30 maçta,10 galibiyet, 10 beraberlik, 10 yenilgi alıp, attığı 26 gole karşılık kalesinde de 26 gol gören Beşiktaş.
* Dört büyükler arasında ligi eksi averajla bitiren ilk takım 1975-1976 sezonunu -7 (25-32) averajla kapatan Beşiktaş, ikinci takımda 2001-2002 sezonunu -11 (49-60) averajla bitiren Trabzonspor'dur.
* 1979-1980 de Trabzonspor sadece 12 galibiyet alarak şampiyon olurken 1989-1990 da Malatyaspor aynı sayıda galibiyet alarak küme düşmüş.
* 1980-1981 sezonunda lig ikincisi Adanaspor 34 puan toplarken, küme düşen Rizespor ligi 29 puanla tamamlamış.
* 45 sezonun sadece üçünde şampiyon olan takım averajla belirlenmiştir.
1984-1985 sezonunda Fenerbahçe ile Beşiktaş ligi 50'şer puanla tamamlarken, gol averajı daha iyi olan Fenerbahçe şampiyon oldu.
1985-1986 sezonunda ise Beşiktaş, 56 puanla Galatasaray'ın gol averajıyla önünde ligi en önde tamamladı.
1992-1993 sezonunda da Galatasaray, bu kez Beşiktaş'ı 66 puan ve averajla geçmeyi başardı ve şampiyonluğu kucakladı.
* Fenerbahçe 28, Galatasaray 24, Beşiktaş 23, Trabzonspor da 11 kez ilk ikiye girmişler. Dört büyükler dışında bu başarıyı yakalayan diğer iki takım ise, 3 kez Eskişehirspor, bir kez de Adanaspor.
* İlk üçte dört büyükler 116 kez yer alırlarken bu dereceye sadece 19 kez girebilen diğerleri ise şöyle; Eskişehirspor 5, Samsunspor, Altay, Gaziantepspor ve Gençlerbirliği 2, Adanaspor, Vefa, Göztepe, Boluspor, Zonguldakspor ve Malatyaspor da birer kez.
* Dört büyükler dışında küme düşmeyen takım yok.
* Fenerbahçe averajla ligde kaldı. Rizespor'un 29 puanla ligden düştüğü sezonda, Fenerbahçe; Altay, Adana Demirspor ve Boluspor ile birlikte aynı puanı toplayarak, gol averajıyla ligde kaldı.
* 1968-1969 ve 1974-1975 sezonları arasında şampiyonluğa oldukça yaklaşan Eskişehirspor bu 7 sezonda üç kez 2., iki kez 3., iki kez de 4. olmasıyla 4 büyüklere en fazla kafa tutan takım olma özelliğini taşıyor.
* 1979/80 de Trabzonspor sadece 12 galibiyet alarak şampiyon olurken 1989/90 da Malatyaspor aynı sayıda galibiyet alarak küme düştü.
* Sezonu yenilgisiz kapatan takımlar: 1985-86 Galatasaray, 1991-92 Beşiktaş.
* Bir sezonda kendi evindeki bütün maçları kazanan takımlar: 2000-2001 Fenerbahçe, 2001-2002 Galatasaray (17)
* Lig tarihinde, şampiyonluk yaşayan 4 büyük takım Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor'u, aynı sezonda yenebilen sadece 2 ekip bulunuyor. 1987-88 sezonunda Malatyaspor, kendi sahasında Galatasaray'ı 3-1, Beşiktaş'ı 5-3, Fenerbahçe'yi 1-0, deplasmanda da Trabzonspor'u 3-2 yendi. 2001-02 sezonunda ise Ankaragücü, kendi evinde Galatasaray ile Fenerbahçe'yi 2-1, Trabzonspor'u 4-2 yenerken, Beşiktaş'ı İstanbul'da 2-1 mağlup etti.
* Beşiktaş, bir sezonda ezeli rakiplerini her iki maçta da yenen tek takım olarak tarihe geçti. Siyah-beyazlılar, şampiyonluğa ulaştıkları 2002-2003 sezonunda Fenerbahçe'yi 1-0 ve 2-0, Galatasaray'ı her iki maçta 1-0'lık sonuçlarla geçerek, 4 derbi maçı da kazandı. ''Kara Kartallar'' ayrıca, bu 4 maçta kalesinde hiç gol görmeyerek, ayrı bir rekora imza attı.
* Lig tarihinin en iyi performansı: 1988-89 sezonunda 36 maçta 29 galibiyet, 6 beraberlik, 1 yenilgiyle 88.88 % Fenerbahçe
* Lig tarihinde en kötü performans: 1996-97 sezonunda 34 maçta 2 galibiyet 27 yenilgiyle 9.56 % Zeytinburnuspor.
* Lige en çok takım veren il 15 takım İstanbul

Şampiyonlar
2004 FENERBAHÇE
2003 BEŞİKTAŞ
2002 GALATASARAY
2001 FENERBAHÇE
2000 GALATASARAY
1999 GALATASARAY
1998 GALATASARAY
1997 GALATASARAY
1996 FENERBAHÇE
1995 BEŞİKTAŞ
1994 GALATASARAY
1993 GALATASARAY
1992 BEŞİKTAŞ
1991 BEŞİKTAŞ
1990 BEŞİKTAŞ
1989 FENERBAHÇE
1988 GALATASARAY
1987 GALATASARAY
1986 BEŞİKTAŞ
1985 FENERBAHÇE
1984 TRABZONSPOR
1983 FENERBAHÇE
1982 BEŞİKTAŞ
1981 TRABZONSPOR
1980 TRABZONSPOR
1979 TRABZONSPOR
1978 FENERBAHÇE
1977 TRABZONSPOR
1976 TRABZONSPOR
1975 FENERBAHÇE
1974 FENERBAHÇE
1973 GALATASARAY
1972 GALATASARAY
1971 GALATASARAY
1970 FENERBAHÇE
1969 GALATASARAY
1968 FENERBAHÇE
1967 BEŞİKTAŞ
1966 BEŞİKTAŞ
1965 FENERBAHÇE
1964 FENERBAHÇE
1963 GALATASARAY
1962 GALATASARAY
1961 FENERBAHÇE
1960 BEŞİKTAŞ
1959 FENERBAHÇE 15 kez Fenerbahçe
15 kez Galatasaray
10 kez Beşiktaş
6 kez Trabzonspor

''3 BÜYÜKLER''İN HASRET YILLARI-

Birinci Futbol Ligi'nde şampiyonluklara adeta ambargo koyan ''4 Büyükler'', zaman zaman mutlu sona ulaşmak için uzun süreler beklemek zorunda kaldı.

Beşiktaş, 1966-67 sezonunda elde ettiği şampiyonluğun ardından tam 14 sezon mutlu sona ulaşmaya hasret kaldı. 1981-82 sezonunda Dorde Miliç yönetiminde şampiyon olan Beşiktaş, taraftarlarının uzun süren hasretine de son verdi.

Galatasaray ise 1972-73 sezonunda ligi en önde tamamladıktan sonra 13 sezon boyunca şampiyonluk sevinci yaşayamadı. Sarı-kırmızılı takım, 1986-87 sezonunda Jupp Derwall yönetiminde şampiyon olarak, 13 yıllık hasreti dindirdi.


-EN AZ SÜRE BEKLEYEN FENERBAHÇE-

Ezeli rakipler arasında şampiyonluk için en az süre bekleyen takım ise Fenerbahçe olarak dikkati çekiyor.

Sarı-lacivertli ekibin şimdiye kadar ki en uzun süreli şampiyonluk hasreti 6 sezon sürdü. 1988-89 sezonunda gol rekoru kırarak şampiyon olan Fenerbahçe, 6 sezon bekledikten sonra, 1995-96 sezonunda Carlos Alberto Parreira yönetiminde ipi göğüsledi.


-GALATASARAY'IN REKORU-

Birinci Futbol Ligi'nde elde ettiği toplam 15 şampiyonlukla, Fenerbahçe ile birlikte en fazla şampiyon olan takım unvanını paylaşan ve formasına 3 yıldızı takan ilk takım Galatasaray, aynı zamanda üst üste en çok şampiyonluğa ulaşan takım unvanının da sahibi.

Lig tarihinde şimdiye dek bir takım en fazla 4 sezon üst üste şampiyon oldu.

Fatih Terim yönetimindeki Galatasaray, 1996-97, 1997-98, 1998-99 ve 1999-2000 sezonlarında ipi en önde göğüsleyerek, Türk futbol tarihine geçti.


-ÜST ÜSTE 3'ER KEZ ŞAMPİYON OLAN TAKIMLAR-

Bunun yanı sıra Galatasaray 1970-71, 1971-72 ve 1972-73 sezonlarında, Trabzonspor 1978-79, 1979-80 ve 1980-81 sezonlarında, Beşiktaş da 1989-90, 1990-91 ve 1991-92 sezonlarında üst üste 3'er kez şampiyonluğa ulaşma başarısını gösterdi.

Toplam 15 şampiyonluğu olan Fenerbahçe'nin ise, şimdiye dek üst üste 3 lig şampiyonluğu bulunmuyor.


Gol Kralları
YIL GOL KRALI TAKIM GOL
1959 ... Metin Oktay Galatasaray 11
1959-1960 ... Metin Oktay Galatasaray 33
1960-1961 ... Metin Oktay Galatasaray 36
1961-1962 ... Fikri Elma Ankara D.S. 21
1962-1963 ... Metin Oktay Galatasaray 38
1963-1964 ... Güven Önüt Beşiktaş 19
1964-1965 ... Metin Oktay Galatasaray 17
1965-1966 ... Ertan Adatepe Ankaragücü 20
1966-1967 ... Ertan Adatepe Ankaragücü 18
1967-1968 ... Fevzi Zemzem Göztepe 19
1968-1969 ... Metin Oktay Galatasaray 17
1969-1970 ... Fethi Heper Eskişehir 13
1970-1971 ... Ogün Altıparmak Fenerbahçe 16
1971-1972 ... Fethi Heper Eskişehir 20
1972-1973 ... Osman Arpacıoğlu Fenerbahçe 16
1973-1974 ... Cemil Turan Fenerbahçe 14
1974-1975 ... Ömer Kaner Eskişehirspor 14
1975-1976 ... Cemil Turan Fenerbahçe 14
1976-1977 ... Necmi Perekli Trabzonspor 18
1977-1978 ... C. Turan / A.Osman F.Bahçe / A.Gücü 17
1978-1979 ... Özer Umdu Adanaspor 15
1979-1980 ... M.Denizli / B.Yorulmaz Altay / Bursa 12
1980-1981 ... Bora Öztürk Adanaspor 15
1981-1982 ... Selçuk Yula Fenerbahçe 16
1982-1983 ... Selçuk Yula Fenerbahçe 19
1983-1984 ... Tarık Hocic Galatasaray 16
1984-1985 ... Aykut Yiğit Sakaryaspor 20
1985-1986 ... Tanju Çolak Samsunspor 33
1986-1987 ... Tanju Çolak Samsunspor 25
1987-1988 ... Tanju Çolak Galatasaray 39
1988-1989 ... Aykut Kocaman Fenerbahçe 29
1989-1990 ... Feyyaz Uçar Beşiktaş 28
1990-1991 ... Tanju Çolak Galatasaray 31
1991-1992 ... Aykut Kocaman Fenerbahçe 25
1992-1993 ... Tanju Çolak Fenerbahçe 27
1993-1994 ... Bülent Uygun Fenerbahçe 22
1994-1995 ... Aykut Kocaman Fenerbahçe 27
1995-1996 ... Şota Arveladze Trabzon 25
1996-1997 ... Hakan Şükür Galatasaray 38
1997-1998 ... Hakan Şükür Galatasaray 32
1998-1999 ... Hakan Şükür Galatasaray 19
1999-2000 ... Serkan Aykut Samsunspor 30
2000-2001 ... Okan Yılmaz Bursaspor 23
2001-2002 ... İ. Mansız / A. Erdem BJK / GS 23
2002-2003 ... Okan Yılmaz Bursaspor 24
2003-2004 ... Zafer Biryol. Konyaspor 25

En çok gol atan gol kralı 39 gol Tanju Çolak 1988-89 - 38 maç
En az gol atan gol kralı 11 gol Metin Oktay 1959 - 15 maç
En çok gol atan yabancı 26 gol Elvir Boljic (Bursaspor) 1994-95
En çok gol kralı çıkaran 13 kez Galatasaray
En çok gol kralı olan 6 kez Metin Oktay (Galatasaray)
İlk yabancı gol kralı 16 gol Tarek Hosic (Galatasaray)
En çok gol atan oyuncu 240 gol Tanju Çolak

En Gollü Maçlar

Bu sezon 47 yaşına girecek olan Birinci Süper Futbol Ligi'nde, şimdiye dek bir maçta en fazla 12 gol atıldı.
Fenerbahçe ile Gaziantepspor arasında 1991-1992 sezonunda İstanbul'da yapılan maçı sarı-lacivertli ekip 8-4 kazanırken, filelere giden toplam 12 gol, Birinci Futbol Ligi'nde şimdiye dek bir maçta atılan en fazla gol olarak tarihe geçti.
- LİGİN EN FAZLA GOL ATILAN MAÇLARI -
Birinci Futbol Ligi'nin geride kalan 46 sezonunda, bir maçta 10 ve daha fazla gol atılan müsabakalar şöyle:
Sezon Maç Sonuç
------- ----------------------------- -----
1991-92 Fenerbahçe - Gaziantepspor 8 - 4
1983-84 Galatasaray - Adana Demirspor 9 - 2
1986-87 Malatyaspor - Rizespor 7 - 4
1997-98 Kayserispor - Trabzonspor 5 - 6
1959 Hacettepe - Beşiktaş 1 - 9
1967-68 Göztepe - Feriköy 9 - 1
1986-87 Eskişehirspor - Antalyaspor 7 - 3
1988-89 Galatasaray - Adana Demirspor 7 - 3
1989-90 Beşiktaş - Adana Demirspor 10 - 0
1994-95 Samsunspor - Petrolofisi 8 - 2
1994-95 Altay - Beşiktaş 2 - 8
1994-95 Zeytinburnuspor - Galatasaray 3 - 7
2002-03 Beşiktaş - Göztepe 7 - 3

- EN GOLLÜ BERABERLİKLER -
Lig tarihinde şimdiye dek yapılan maçlarda 4-4'lük skorla alınan en gollü beraberlikler ise şöyle:
Sezon Maç Sonuç
------- ---------------------- -----
1967-68 Beşiktaş - Galatasaray 4 - 4
1982-83 Fenerbahçe - Galatasaray 4 - 4
1995-96 Samsunspor - İstanbulspor 4 - 4
2000-01 Adanaspor - Kocaelispor 4 - 4
2001-02 Gençlerbirliği - Diyarbakırspor 4 - 4
2001-02 Kocaelispor - Ankaragücü 4 - 4

- EN FARKLI SKORLU MAÇLAR -
Birinci Futbol Ligi tarihinde şimdiye dek 8 ve daha farklı skor elde edilen maçlar şöyle:
Sezon Maç Sonuç
------- -------------------------- ------
1989-90 Beşiktaş - Adana Demirspor 10 - 0
1959 Hacettepe - Beşiktaş 1 - 9
1967-68 Göztepe - Feriköy 9 - 1
1959-60 Galatasaray - Altınordu 8 - 0
1991-92 Konyaspor - Adana Demirspor 8 - 0
1992-93 Ankaragücü - Konyaspor 8 - 0
1992-93 Ankaragücü - Galatasaray 0 - 8
1995-96 Bursaspor - Ankaragücü 8 - 0
1996-97 Sarıyer - Çanakkale Dardanelspor 8 - 0

- GOLLERİN SEZONLARA GÖRE DAĞILIMI -
Birinci Futbol Ligi'nde geride kalan 46 sezonda atılan gollerin sezonlara göre dağılımı şöyle:
Sezon Oynanan Maç Atılan Gol Gol Ortalaması
------- ----------- ---------- --------------
1959 114 265 2.32
1959-60 380 927 2.43
1960-61 380 848 2.23
1961-62 380 857 2.25
1962-63 352 937 2.66
1963-64 306 631 2.06
1964-65 240 516 2.15
1965-66 240 545 2.27
1966-67 272 549 2.02
1967-68 272 602 2.21
1968-69 240 471 1.96
1969-70 240 419 1.74
1970-71 240 445 1.85
1971-72 240 464 1.93
1972-73 240 449 1.87
1973-74 240 405 1.68
1974-75 240 442 1.84
1975-76 240 479 1.99
1976-77 240 442 1.84
1977-78 240 474 1.97
1978-79 240 486 2.02
1979-80 240 422 1.75
1980-81 240 466 1.94
1981-82 272 490 1.80
1982-83 306 636 2.08
1983-84 306 633 2.06
1984-85 306 686 2.24
1985-86 342 808 2.36
1986-87 342 776 2.26
1987-88 380 1032 2.71
1988-89 342 985 2.88
1989-90 306 819 2.67
1990-91 240 672 2.80
1991-92 240 677 2.82
1992-93 240 716 2.98
1993-94 240 700 2.91
1994-95 306 945 3.08
1995-96 306 873 2.85
1996-97 306 878 2.86
1997-98 306 861 2.81
1998-99 306 875 2.85
1999-00 306 878 2.86
2000-01 306 1017 3.32
2001-02 306 910 2.97
2002-03 306 853 2.78
2003-04 306 903 2.95

Kaynak; maxfutbol.com