Walter Sakana'dan Paylaşımlar

[Walter Sakana]

Walter Sakana’dan Paylaşımlar

Bu başlık altında fırsat ve zaman buldukça ek paylaşımlarım olacak.


Versiyona göre değil de Football Manager’in genel yapısına uygun, yani büyük ölçüde tüm versiyonlara uygun bilgileri paylaşmaya özen göstereceğim.

Önemli Not: Arkadaşlar biraz uzun bir rehber ve konuları tek seferde ekleyemiyorum. O yüzden yazının bütünlüğü bozulmaması açısından ben 4.bölümü de ekleyene kadar konuya cevap yazmazsanız sevinirim.


Oyuncuları Geliştirme Rehberi

Herkese selamlar. Bu rehberde ilk olarak oyuncuların kişiliklerinin önemine değinip daha sonra oyuncularınızın gelişimi ve performanslarını etkileyen antrenman (training), özel ders (tutoring) ve tercih edilen hareketler (preferred moves) konularını ele alacağım. Yazının devamında tercih edilen hareketler yani preferred moves için PM kısaltmasını kullanacağım. Ayrıca oyunum İngilizce olduğundan dolayı bazı yerlerde Türkçe versiyonlarda kullanılan karşılığını tam olarak bilemediğimden sizin oyununuzdakinden farklı ifadeler kullanabilirim.

1.BÖLÜM
Kişilik (Personality):

Oyuncularınız için gayet iyi bir antrenman programı hazırlarsınız ancak bazı oyuncularınız bir türlü beklediğiniz gelişimi göstermez (training). Yada genç bir oyuncunuzun as takımdan önemli bir oyuncunuzdan ders almasını istersiniz ancak istediğiniz sonucu alamazsınız (tutoring). Yada oyuncunuzun saha içerisindeki etkinliğini arttırmak için bazı özel hareketleri öğrenmesini istersiniz ancak olumsuz tepki verir (preferred moves). Bunlar hepimizin karşılaştığı, canımızı sıkan şeyler. Nedeni ise oyuncuların kişilikleri (personality) ile bazı mental ve gizli özelliklerinde saklı.

Çoğumuz oyuncunun kişiliğine pek dikkat etmeyiz ancak aslında birçok şeyi etkileyen çok önemli bir faktördür. Örneğin profesyonel kişiliğe sahip oyuncular antrenmanlarda iyi çalışanlar ve kendilerine iyi bakanlardır. Azimli (determined) kişiliğe sahip olanlar olumsuz şartlardan kolay kolay etkilenmeyen (uzun süre gol atamamak, maçta gol yemek gibi…), yenilgiyi kabullenmeyip son ana kadar tüm gücüyle mücadele edenlerdir. Hırslı (ambitious) kişiliğe sahip olanlar kariyerinde yükselme hırsı olan ve hep daha yukarılara çıkmak isteyen oyunculardır. Bu tür oyuncular kendilerini göstermek için genelde iyi performans gösterirler ancak daha büyük takımlardan teklif geldiğinde elde tutmak zordur. En problemli oyuncu tarzlarından biri ise değişken mizaçlı, çabuk öfkelenen (temperemental) kişiliğe sahip olanlardır. Bu oyuncuları maçlara motive etmek ayrı bir dert, saha dışında uğraşmak ayrı bir derttir. İlerleyen sezonlarda çıkan regenlerde temperamental kişiğe sahip oyuncularla sık sık karşılaşabilirsiniz.

Sizler için bu konuda detaylı bir rehber hazırladım. Umarım yardımı olur…

Not: Buradaki bilgileri hazırlarken Sigames forumlarında benzer konudaki araştırmalarımdan da faydalandım.

Oyuncuların kişiliklerini belirleyen özelliklerin çoğu -determination (azim) ve influence (sözü geçme) dışında- gizli özelliklerdir. Bunlar; professionalism (profesyonellik), ambition (hırs), loyalty (bağlılık), pressure (baskı), sportsmanship (sportmenlik) ve temperament (mizaç)’tır.

Bu özelliklerin yüksek olması daha iyidir. Bir tek ambitious (hırs) özelliği biraz farklıdır. Şöyle ki; hırs özelliği yüksek bir oyuncu genelde kendisini göstermek için yüksek performans göstermeye çalışır. Bu açıdan takım için oldukça faydalı olabilir. Ancak diğer yandan kariyerinde hep yükselme hırsı vardır, yani daha büyük takımlardan teklif geldiğinde gitmek ister. Dolayısıyla gitmesine izin vermediğiniz sürece mutsuz olacak ve performansı düşecektir. O yüzden bu tür kişiliğe sahip oyuncuları kadronuza katarken bu durumu göz önünde bulundurmanızda fayda var.

Ayrıca yukarıda bahsettiğimiz özellikler zaman içerisinde azda olsa artış yada düşüş gösterebiliyor, bu da oyuncunun kişiliği karşısında yazan ifadenin değişmesine sebep olabiliyor. Örneğin Akinfeev’in kişiliği oyun başında “örnek profesyonel”, ancak ilerleyen zamanda sözü geçme özelliği artıyor ve kişiliği “lider” oluyor. Oyun içerisinde buna benzer birçok durumla karşılaşacaksınız.

[Walter Sakana]

• Ambitious (hırslı): Hırs özellikleri 15-19 arası, bağlılık özelliği ise 10’dan düşüktür. Determined’den farklı olarak bu tür oyuncuların kazanma hırsından ziyade kariyerlerinde yükselme hırsı vardır. Bu tür oyuncuları daha büyük takımlardan teklif geldiğinde elimizde tutmak zordur, genelde gitmek isterler. Ancak performans olarak yükselme hırslarından yani kendilerini gösterme isteklerinden dolayı mutlu oldukları sürece genelde oldukça faydalı olurlar. Bu tür oyuncuları elinizde tutmak istiyorsanız her sezon başında diğer takımlar teklif yapmadan önce sözleşme yenileyin. Bunu yaparsanız (zamanında yaparsanız) oyuncu gelen teklifleri reddetseniz bile mutsuz olmayacaktır. (örnek: Adebayor, Pique, Mata, Ricardo Oliveira, Van der Vaart)
• Fairly Ambitious (oldukça hırslı): Hırs özellikleri 15’tir. Yada hırs özellikleri 16-20 arası, bağlılık özellikleri ise 9’dan fazladır. (örnek: Hazard, Van Persie, Arshavin, Luis Fabiano, Berbatov, Jo)
• Very Ambitious (çok hırslı): Hırs özelliği 20’dir, bağlılık ise 10’dan düşüktür. Küçük ve orta düzey takımlarda elde tutması en zor oyuncu tipleridir. (örnek: Ibrahimovic, Robinho)
• Unambitious (hırssız): Hırs özelliği 6’dan düşüktür. Bu tür bir oyuncunun kendine faydası yok ki takıma olsun J
• Balanced (dengeli): Sakin, problemsiz tiplerdir. Bu tür bir kişiliğin antrenman yada diğer konulara çok fazla olumlu yada olumsuz bir etkisi yoktur. (örnek: Luis Suarez, Ruben Baraja, Baroni, Alanzinho)
• Born Leader (doğuştan lider): Sorumluluk almaktan kaçınmayan, takım arkadaşlarına sözünü geçirebilecek doğuştan lider vasıflara sahip oyunculardır. Mükemmel takım kaptanı olurlar. Ayrıca çok azimlidirler. Sözü geçme ve azim özelliklerinin ikisi de 20’dir. (örnek: John Terry, Raul)
• Leader (lider): Sözü geçerlilikleri 19’dur. Yada sözü geçerlilik 20’dir, azim ise 20’den düşüktür. (örnek: Srna, Del Piero, Totti, Van Bommel, Sol Campbell)
• Charismatic Leader (karizmatik lider): Emin değilim ancak sportmenlik 18-20, mizaç 18-20 ve sözü geçerlilik 19-20 arası olması lazım. (örnek: Cambiasso)
• Casual: Problemli tiplerden biridir. Profesyonellikleri oldukça düşüktür (2-4 arası). Azim özellikleri de 10’dan düşüktür. Bu tür oyunculardan ne antrenmanlarda nede maç motivasyonunda bir şey beklemeyin.
• Devoted (sadık), candan bağlı): Klübe gönülden bağlı tiplerdir. Bağlılık özellikleri 20’dir, yükselme hırsları yoktur. Kişiliklerinin performanslarına olumlu yada olumsuz pek fazla etkisi yok.
• Determined (azimli): Azim özellikleri 18-19 olan çok faydalı ve kazanma hırsına sahip oyunculardır. Hırs özellikleri de 9’dan yüksektir. Kendilerini hep olumlu yönde motive ederler. Maç konuşmalarında onları motive etmek için fazla bir şey yapmanıza gerek yoktur çünkü her maça çok iyi motive olurlar. (Messi, Torres, Rooney, Essien, Tevez, David Villa, Ribery, Mascherano, Mexes, Annan, Lugano)
• Fairly Determined (oldukça azimli): Azim özellikleri 15-17 arasıdır. Yada azim özellikleri 18-20 arası, hırs özellikleri ise 10’dan düşüktür. (örnek: Pato, Neymar, Drogba, Eto’o, Gaston Fernandez, Ever Banega)
• Low Determination (düşük azimli): Azim özellikleri 2-5 arasıdır.
• Driven: Aşırı hıslıdırlar (kazanma hırsı). Azim özellikleri 20’dir, hırs özellikleri ise 9’dan fazladır. (örnek: Buffon, Gerrard, Agüero, Gattuso)
• Easily Discouraged (kolayca bezdirilebilen): Azim özellikleri 1’dir. Dolayısıyla kazanma hırsına sahip olmayan bezgin tiplerdir.
• Loyal (sadık): Klüplerine sadıktırlar. Bağlılık özellikleri 18-19, hırs özellikleri ise 1-7 arasıdır. Hırs özellikleri düşük olduğundan daha büyük bir klübe gitmek istemek gibi bir problem çıkartmazlar.
• Fairly Loyal (oldukça sadık): Bağlılık özellikleri 15-17 arasıdır. Yada bağlılık 18-20 arası, hırs 8-14 arasıdır. (örnek: Elano)
• Very Loyal (çok sadık): Bağlılık özelliği 20’dir, hırs ise 1-7 arasıdır.
• Professional (profesyonel): Kendine iyi bakan, iyi çalışan ve sorumluluğunu bilen tiplerdir. Profesyonellik 18-19 arası, mizaç ise 9’dan yüksektir. (örnek: Cristiano Ronaldo, Xavi, Iniesta, Lahm)
• Fairly Professional (oldukça profesyonel): Profesyonellik özellikleri 15-17 arasıdır. Yada profesyonellik 18-20 arası ve mizaç (temperament) 10’dan düşüktür. (örnek: Benzema, Navas, Carrick, Alex)
• Model Professional (örnek profesyonel): Profesyonellik 20’dir, mizaç ise 9’dan yüksektir. (örnek: Kaka, Casillas, Zhirkov, Lampard, Akinfeev)
• Sporting (sportmen): Centilmen oyunculardır. Sportmenlik özelliği 18-19’dur.
• Fairly Sporting (oldukça sportmen): Sportmenlik özellikleri 15-17 arasıdır. (örnek: Alexis (Valencia))
• Unsporting (centilmen olmayan): Sportmenlik özelliği 1’dir. Zaten buda ne tür bir oyuncu olduğunu açıkça belli ediyor.
• Honest (centilmen): Centilmenlikte aşmış tiplerdir. Sportmenlik özellikleri 20’dir.
• Iron Willed (demir iradeli): Bu tür 3 oyuncum olsun yeter J Baskı (pressure) özellikleri 20’dir, azim özellikleri ise 14’ten yüksektir.
• Jovial (neşeli): Takımın neşe kaynağı tiplerdir. Espirileri, şakaları ve güler yüzleriyle takım arkadaşlarının moralini yükseltirler. Baskı özellikleri 14’ten, mizaç özellikleri ise 9’dan yüksektir. (örnek: Ronaldinho, Marcelo)
• Light-Hearted (kaygısız,umursamaz): Burada kaygısız, umursamaz ifadesi baskıyı kaldırabilen, olumsuz şartlardan kötü etkilenmeyen karakterleri ifade etmek için olumlu anlamda kullanılıyor. Sportmenlik ve baskı 14’ten yüksek, azim ve mizaç ise 9’dan yüksektir. (örnek: Lukaku, Victor Valdes, Esteban Granero, Kewell)
• Low Self-Belief: Türkçe karşılığını tam olarak bulamasam da “bencil” ifadesi kulağa mantıklı geliyor. Baskı 2-3 arası, azim ise 10’dan düşüktür.
• Model Citizen (örnek vatandaş): Tabi burada örnek vatandaş ifadesi örnek sporcu anlamında kullanılıyor. Azim, hırs, bağlılık, baskı, profesyonellik, mizaç ve sportmenlik özelliklerinin hepsi 17’den yüksektir.
• Perfectionist (mükemmeliyetçi): Adı üstünde, her şeyin en iyisini hedeflerler. Hırs, profesyonellik ve azim özellikleri 17’den yüksektir (örnek: Lucio).
• Realist (gerçekçi): Sportmenlik özellikleri 2-4 arasıdır. Pek centilmen olmadıkları dışında fazla bir bilgim yok.
• Resilient (kendini çabuk toparlayabilen): Çeşitli etkenlerle (medya, taraftar, derbi vs…) üzerlerinde artan baskıyı kolayca atlatabilen tiplerdir. Baskı özelliği 17-19 arası, azim ise 14’ten yüksektir. (örnek: Fabregas, Robben, Puyol, Modric, Julio Cesar, Rio Ferdinand, Higuain, Vargas, Pepe, Lescott, Rüştü)
• Resolute (iradeli): Verdiğim örnekler zaten ne tür oyuncular olduğunu açıklıyor. Azim ve profesyonellik özelliklerinin ikiside 15-17 arasıdır. (örnek: Daniel Alves, Forlan, Clichy, Henry, Glen Johnson, Barry, Diego Milito, İbrahim Üzülmez)
• Slack (gevşek): Profesyonelliği ve kazanma hırsı oldukça düşük tiplerdir. Profesyonellik 1, azim ise 10’dan düşüktür.
• Spineless (iradesiz): Baskı 1, azim 10’dan düşüktür. Başkada bir şey demeye gerek yok sanırım J
• Spirited (ruhlu,örnek kişi): Baskıyı kaldırabilen, profesyonel karakterlidiriler. Baskı 14’ten yüksek, profesyonellik 15-17 arası ve mizaç 9’dan yüksektir. (örnek: David Silva, Maicon, Cech, Hernanes)
• Temperamental (değişken mizaçlı, çabuk öfkelenen): Uzak durulması gereken tiplerdir. Özellikle maç motivasyonları 7 rating altında oynadıkları sürece düşüktür. Mizaç özelliği 1-4 arasıdır.

Şimdi bu yazılanlar ışığında kadronuzda bulunmasında fayda olanlar ile uzak durulması gerekenleri ayıralım:

En İyiler: Iron Willed, Determined, Born Leader, Charismatic Leader, Driven, Professional, Model Professional, Model Citizen, Perfectionist, Resilient, Resolute
İyiler: Ambitious, Fairly Ambitious, Very Ambitious, Light-Hearted, Fairly Professional, Fairly Determined, Spirited
Normal: Balanced, Leader, Devoted, Loyal, Fairly Loyal, Very Loyal, Sporting, Fairly Sporting, Honest, Jovial, Realist
Kötüler: Unambitious, Unsporting
En Kötüler: Casual, Low Determination, Easily Discouraged, Low Self-Belief, Slack, Spineless, Temperamental

Not: Oyundaki en başarılı ve istikrarlı oyunculara dikkat ederseniz Determined, Driven, Professional, Model Professional, Resilient yada Born Leader gibi karakterlere sahipler. Buda takımıza oyuncu katarken aklınızın bir köşesinde olsun

[Walter Sakana]

2.BÖLÜM
Antrenman (Training):

Normal şartlarda standart antrenman programları olan genel (general) ve kaleci (goalkeepers) programları oyuncularımızın gerekli antrenmanı almaları ve gelişimleri üzerine olumsuz bir etki göstermemektedir ve yeterlidir. Ancak doğru bir programlamayla kendi özel antrenman programlarımızı oluşturmak hem oyuncularımızın daha iyi çalışmasını hemde daha kısa sürede ve daha etkili bir şekilde gelişmesini sağlayabilir. Diğer yandan yanlış bir antrenman programı tam tersi bir etki göstererek oldukça kötü sonuçlar ortaya çıkartabilir (sakatlık, yetenek kaybı gibi…). Bu yüzden bu işe girişirken bilinçli hareket etmek gerekir.

Antrenman programlarımızı oluştururken bir çok farklı yol izleyebiliriz. Örneğin tek tek tüm oyunculara özel farklı antrenman programları hazırlayabiliriz. Yada her mevki için ayrı ayrı programlar hazırlayabiliriz. Genel antrenman programı gibi tüm takım için tek bir program da oluşturabiliriz. Bir başka seçenekte oyuncuların rolleriyle ilgili farklı programlar hazırlamak olabilir. Önemli olan hangi yolu izlediğimiz değil, oyunculara doğru antrenmanları verebilmemizdir.

Fitness (kondisyon) kategorisi altındaki Güç (Strength) ve Aerobik antrenmanlarını sezon başı dışında asla yüksek seviyede vermeyin. Bu, hem sakatlığa hem de yorgunluğa yol açar. Zaten oyuncularınız da belli bir süre sonra bu antrenmanların yoğunluğundan şikayet etmeye başlarlar. Sezonu açtıktan sonra maçlar başlayana kadar istediğiniz kadar yüklenin ancak maçlar başladıktan sonra bu antrenmanları yoğun bir şekilde vermenin oyuncuların fiziksel özelliklerini geliştirmek açısından hiçbir faydası yok. Klasik bir futbol deyimi vardır: En iyi antrenman maçtır! Diye. Bu çok doğru bir sözdür, özellikle amatör yada profesyonel futbol oynamış olanlar bunu çok iyi bilir.

Sezon düz koşular ve açma germe çalışmalarıyla açılır ve vücudu yavaş yavaş antrenmanlara hazırlarsınız. Ardından kroslar gelir ve kondisyon depolarsınız. Daha sonra ise güç çalışmalarıyla fizik gücünüzü yükseltirsiniz. İlk 1 ay deyim yerindeyse “topa hasret kalırsınız”. Taktiksel çalışmalara son etapta geçilir. Sezon içerisinde kondisyon yüklenmesi yapılmaz. Yaparsanız oyuncuların orası burası çeker-atar, sakatlanırlar.

Kişilik başlığı altında yazdıklarımı da unutmadan devam ediyoruz…

NOT: Gereken antrenmanların yanında verdiğim yıldız sayısı o özelliğin ve antrenmanın o mevki için önem derecesini ifade ediyor. Soru işaretiyle belirttiğim bazı gerekli özellikleri antrenmanla çalıştıramıyoruz (agresiflik, azim gibi…). O özellikler oyuncunun kendine has özellikleridir ve çeşitli etkenlerle (maçlar, özel ders vs…) artış yada azalma gösterebilir.

• Kaleciler: Standart kaleci programında anlayamadığım bir şekilde Güç (Strength) antrenmanı yüksek seviyede verilmiş. Aynı şekilde Top Kontrolü (Ball Control) antrenmanı da bana göre gereksiz derecede yüksek. Bir kalecinin çalışması gereken özellikleri ve hangi antrenmanla o özellikleri çalışabileceğini çıkarırsak;

Aerial Ability (Hava hakimiyeti) – Goalkeeping ***
Command Of Area (Alan hakimiyeti) – Tactics ***
Communication (İletişim) – Tactics ***
Handling (Elle kavrama) – Goalkeeping *****
Kicking (Degaj) – Goalkeeping **
One On Ones (Karşı karşıyalar) – Goalkeeping ****
Reflexes (Refleksler) – Aerobic *****
Rushing Out (Öne çıkma) – Tactics ***
Throwing (Oyun kurma) – Goalkeeping **
Anticipation (Önsezi) – Tactics **
Composure (Soğukkanlılık) – Goalkeeping **
Concentration (Konsantrasyon) – Goalkeeping ****
Decisions (Kararlar) – Tactics ***
Positioning (Pozisyon alma) – Tactics ****
Acceleration (Hızlanma) – Aerobic **
Agility (Çeviklik) – Aerobic *****
Jumping (Zıplama) – Aerobic **
Pace (Hız) – Aerobic **

Demek ki kalecilerimizin alması gereken en önemli antrenmanlar Goalkeeping, Aerobic ve Tactics. O zaman şöyle bir program hazırlayabiliriz:




Not: Aerobic antrenmanını daha yüksek derecede vermiyorum çünkü bu, oyuncunun sakatlanma riskini arttırır. Verdiğim program özellikle libero kaleciler için faydalı olacaktır.

• Bek Oyuncuları: Bek oyuncuları 3 farklı şekilde kullanılabilir. Tamamen defansif, gerektiğinde ileri çıkacak yada sık sık ileri çıkıp hücumlara destek verecek şekillerde 3 farklı rolde görevlendirilebilirler. Dolayısıyla bu oyunculara vermemiz gereken antrenmanlar da üstlenecekleri rol doğrultusunda değişkenlik gösterir. Tüm bek oyuncularımız için ortak bir antrenman programı hazırlayabileceğimiz gibi her birine özel ayrı ayrı antrenman programları da oluşturabiliriz.

Tamamen defansif bir bek oyuncusu için:

Marking (Markaj) – Defending ***
Tackling (Top kapma) – Defending *****
Anticipation (Önsezi) – Tactics ***
Concentration (Konsantrasyon) – Defending ****
Positioning (Pozisyon alma) – Tactics ****
Teamwork (Takım oyunu) – Tactics ***
Strength (Güç) – Strength ****

Buna uygun antrenman programı şu şekilde olabilir:



Öncelikli olarak defans yapacak ancak gerektiğinde hücuma da katılacak bek oyuncusu için:

Crossing (Orta Yapma) – Set Pieces ***
Marking (Markaj) – Defending ***
Tackling (Top kapma) – Defending *****
Anticipation (Önsezi) – Tactics ***
Concentration (Konsantrasyon) – Defending ***
Decisions (Kararlar) – Tactics ***
Positioning (Pozisyon alma) – Tactics ***
Work Rate (Çalışkanlık) – Strength *****
Acceleration (Hızlanma) – Aerobic ****
Pace (Hız) – Aerobic ****
Stamina (Kondisyon) – Strength *****
Strength (Güç) – Strength ***

Program şu şekilde olabilir:




Önceliği hücuma destek vermek olan ve sık sık ileri çıkacak bek oyuncusu için:

Crossing (Orta yapma) – Set Pieces *****
Dribbling (Top sürme) – Ball Control ***
Long Throws (Uzun taç atışları) – Set Pieces **
Tackling (Top kapma) – Defending ***
Technique (Teknik) – Ball Control ***
Decisions (Kararlar) – Tactics ****
Off The Ball (Topsuz oyun) – Tactics ***
Work Rate (Çalışkanlık) – Strength *****
Acceleration (Hızlanma) – Aerobic *****
Agility (Çeviklik) – Aerobic ***
Pace (Hız) – Aerobic ****
Stamina (Kondisyon) – Strength *****

Buna uygun program şu şekillerde olabilir:

[Walter Sakana]

• Stoperler: Savunmanın göbeğinde oynayan oyuncuların elbette ki öncelikli görevi savunma yapmaktır. Taktik sisteminize göre; geriden oyun kurma, önde basma, sarkık oynama hatta ileri çıkma gibi ek görevler de üstlenebilirler.

Standart bir stoperin çalışması gereken özellikler:

Heading (Kafa vuruşu) – Ball Control ***
Marking (Markaj) – Defending *****
Tackling (Top kapma) – Defending ****
Anticipation (Önsezi) – Tactics ****
Concentration (Konsantrasyon) – Defending *****
Decisions (Kararlar) – Tactics ***
Positioning (Pozisyon alma) – Tactics ****
Balance (Denge) – Strength ****
Jumping (Zıplama) – Aerobic ****
Strength (Güç) – Strength ****

Buna uygun antrenman programı şöyle olabilir:

• Defansif Orta Sahalar (Dmc): Dmc bölgesinde oynayacak oyunculara 3 farklı rol verebiliriz. Bunlar; ön libero (anchor man), defansif orta saha (defensive midfielder) ve derin oyun kurucudur (deep lying playmaker). Ek görev olarak ise ön libero hariç diğer ikisine defans yada destek rolleri verebiliriz. Bu 3 rolün ana görevleri ise defans ile orta saha arasındaki boşluğu kapatıp rakip atakları kesmek ve kazandıkları topları olumlu kullanıp takımın hücuma etkili bir şekilde çıkmasını sağlamaktır. Ana görevleri aynı olsa da saha içerisindeki görevleri farklıdır.

Ön Liberolar (Anchor Man): Ön liberolar, defansif orta sahalardan farklı olarak savunma bloğuna daha yakın oynar ve tamamen defansa odaklanırlar. İyi yer tutup rakip atakları karşılamak, rakip Amc oyuncusunu kontrol etmek ve kazandıkları topları en yakınlarındaki orta saha oyuncusuna aktarmak rolünü üstlenirler. İleri hiç çıkmazlar yada çok çok nadir olarak çıkarlar.

Bu yüzden aynı mevkide oynasalar bile bu iki rol arasında görev farkı vardır. Dolayısıyla almaları gereken antrenmanlar arasında da farklılıklar vardır. Önlibero için şu antrenmanlar önemlidir:

Heading (Kafa vuruşu) – Ball Control ***
Marking (Markaj) – Defending ***
Tackling (Markaj) – Defending ****
Anticipation (Önsezi) – Tactics ****
Concentration (Konsantrasyon) – Defending ****
Decisions (Kararlar) – Tactics ***
Positioning (Pozisyon alma) – Tactics ***
Balance (Denge) – Strength ***
Jumping (Zıplama) – Aerobic ***
Strength (Güç) – Strength *****

Gördüğünüz gibi stoperlerle aynı antrenmanları almaları gerektiği ortaya çıkıyor. Ancak yoğunluk olarak farklılıklar var. Şöyle ki:



Defansif Orta Saha: Defansif orta sahalar savunma-orta alan arasındaki boşluğu dolduran, rakip oyunculara önde pres yapan ve görevleri gereği çok koşmaları gereken oyunculardır. Defans rolündelerse ileri pek çıkmadan kazandıkları topu önlerindeki orta saha oyuncularına aktarıp görevlerini tamamlarlar. Destek rolünde ise gerektiğinde hücuma da destek vererek oyunu iki yönlü oynarlar. Ancak hücuma destekleri diğer mevkilerden daha sınırlı düzeyde olur.

Bu rol için gerekli antrenmanlar şunlardır:

Marking (Markaj) – Defending ***
Tackling (Top kapma) – Defending *****
Aggression (Agresiflik) - ? ****
Concentration (Konsantrasyon) – Defending ***
Decisions (Kararlar) – Tactics ***
Determination (Azim) - ? ****
Work Rate (Çalışkanlık) – Strength *****
Stamina (Kondisyon) – Strength *****
Strength (Güç) – Strength ****
Destek rolü için ek olarak Passing (Pas) – Attacking **

O zaman şöyle programlar çıkartabiliriz:



Derin Oyun Kurucu: Xavi, Pirlo ve Xabi Alonso gibi oyuncular bu rolün en güzel örnekleridir. Geriye gelip top almak ve oyun kurmak görevini üstlenirler. Oyun kurma görevleri 1., savunma yapma görevleri ise 2.plandadır. Defans veya destek olarak 2 farklı rol verilebilir. Defans rolünde geriye gelip aldığı topları daha çok kısa paslarla önündeki orta saha yada kanat oyuncularına aktarmayı, destek rolünde ise biraz daha ön bölgeye geçerek daha çok direkt paslarla boş alanlara koşu yapan arkadaşlarını topla buluşturmayı tercih edecektir.

Bu rol için oyuncuya vermemiz gereken antrenmanlar:

First Touch (İlk dokunuş) – Ball Control *****
Passing (Pas) – Attacking ****
Tackling (Top kapma) – Defending ***
Technique (Teknik) – Ball Control ***
Composure (Soğukkanlılık) – Shooting **
Creativity (Yaratıcılık) – Attacking ***
Decisions (Kararlar) – Tactics ****
Off The Ball (Topsuz oyun) – Tactics ***
Teamwork (Takım oyunu) – Tactics ***
Stamina (Kondisyon) – Strength ***

Buna uygun program şu şekilde olabilir:

[Walter Sakana]

• Orta Sahalar: Orta sahada görev yapan oyunculara verebileceğimiz ana roller için seçeneklerimiz 5 tane . Bunlar; Derin oyun kurucu (deep lying playmaker), top kapan orta saha (ball winning midfielder), ön oyun kurucu (advanced playmaker), dinamik orta saha (box to box midfielder) ve normal orta saha (central midfielder). Bu rollere ek olarak defans, destek yada atak ek görevleri verebiliriz. Defans görevini derin oyun kurucu, top kapan orta saha ve normal orta saha rollerindeki oyunculara… Destek rolünü 5 rolün hepsine… Atak görevini ise ön oyun kurucu ile normal orta saha rolündeki oyunculara verebiliyoruz. Derin oyun kurucuyu defansif orta sahalar başlığında ele aldığımızdan diğer 4 role uygun antrenman programlarına geçiyoruz.

Top Kapan Orta Saha: Bu roldeki oyuncular herşeyden önce iyi kondisyona sahip ve mücadeleci yapıda olmalıdırlar. Rakip orta saha oyuncularına yoğun bir şekilde pres uygulayıp rakibin sizin yarı alanınıza geçmesine engel olmaya çalışırlar. Görevleri gereği sert oynadıklarından kart görmeye de yatkındırlar. Dolayısıyla bu roldeki bir oyuncunuz sarı kart gördüğünde ya top kapma ayarını yada rolünü değiştirip önlem almanız eksik kalmamanız açısından önemli bir hamle olabilir. Görevine uygun olarak şu özellikleri önemlidir.

Marking – Defending ***
Tackling – Defending *****
Aggression - ? *****
Bravery - ? ****
Determination - ? *****
Work Rate – Strength *****
Balance – Strength ***
Pace – Aerobic **
Stamina – Strength *****
Strength – Strength ****
Destek rolündeyse Passing – Attacking **

Buna uygun program:



Ön Oyun Kurucu: Takımın hücum organizasyonlarını yönlendirme görevi üstlenen bu roldeki oyuncular daha çok ofansif özellikleriyle ön plana çıkarlar. Bunlar:

Dribbling (Top sürme) – Ball Control ****
First Touch (İlk dokunuş) – Ball Control *****
Long Shots (Şut) – Shooting **
Passing (Pas) – Attacking *****
Technique (Teknik) – Ball Control *****
Anticipation (Önsezi) – Tactics ***
Creativity (Yaratıcılık) – Attacking *****
Decisions (Kararlar) – Tactics ****
Flair (Özel yetenek) – Ball Control ****
Off The Ball (Topsuz oyun) – Tactics ****
Teamwork (Takım oyunu) – Tactics ***
Acceleration (Hızlanma) – Aerobic **
Agility (Çeviklik) – Aerobic **
Pace (Hız) – Aerobic **
Stamina (Kondisyon) – Strength **

Program şu şekilde olabilir (İsterseniz defans antrenmanını kısıp taktik yada top kontrolü antrenmanlarını arttırabilirsiniz):



Dinamik Orta Saha: Oyunu sizin 18 çizginizin dışı ile rakip 18 çizgisinin dışı arasında oynayan çift yönlü orta saha oyuncularıdır. Orta alanı fazla boş bırakmazlar, fırsatını bulduklarında uzaktan şutlarla gol ararlar. Rakip hücum ederken rakip orta saha oyuncularını kontrol eder, siz hücum ederken hücuma biraz daha geriden destek verir ve rakip ceza alanı dışında şutluk pozisyon alırlar. Kısacası oyunu iki yönlü oynarlar ancak başta dediğim gibi ne çok savunmaya girerler nede rakip ceza alanına.

Long Shots (Uzaktan şutlar) – Shooting ****
Passing (Pas) – Attacking ****
Anticipation (Önsezi) – Tactics ****
Decisions (Kararlar) – Tactics ****
Off The Ball (Topsuz oyun) – Tactics ***
Work Rate (Çalışkanlık) – Strength *****
Acceleration (Hızlanma) – Aerobic ****
Stamina (Kondisyon) – Strength *****

Bu role uygun program:



Orta Saha: Standart orta saha rolü defans, destek yada atak olmak üzere 3 yan görevi de verebileceğimiz tek orta saha rolüdür. Bu 3 yan görevde de değişmeyen tek şey bu roldeki oyuncunun oyunun iki yönünü de oynayabilmesi gerektiğidir. Ben normal orta saha rolündeki oyuncuları standart “genel (general)” antrenman programında bırakıyorum. Genel antrenmanın yüklenme (workload) seviyesini 1 yada 2 derece arttırıyorum. İsterseniz gene aynı şekilde genel programın aynısını oluşturup defans rolü için defending, destek rolü için attacking, atak rolü içinse tactics antrenmanlarını yüksek (high) seviyesine getirerek kullanabilirsiniz. Bu yazdığım şekilde yada benim kullandığım şekilde farketmez, her ikisi de faydalı olacaktır.

Bu roldeki oyuncuların neredeyse tüm özelliklere bir miktar sahip olmaları gerektiğinden bu role özel bir program yazmıyorum.

• Ofansif Orta Sahalar (Amc): Forvet arkasında görevli bu oyunculara ise 4 farklı ana rol verebiliriz. Bunlar; Ofansif orta saha (attacking midfielder), ön oyun kurucu (advanced playmaker), iç forvet (inside forward) ve 10 numara diye tabir edilen serbest rol (trequartista). Bu bölgedeki oyunculara destek ve atak olmak üzere 2 farklı yan rol verebiliyoruz. Trequartista’ya ise sadece atak rolü verilebiliyor. Hepsinin ana görevi forvet ve kanat oyuncularını etkili noktalarda topla buluşturmak yada içeri katederek gol aramaktır. Daha önce ele aldığımız diğer mevkilerden farklı olarak bu mevkideki destek görevi sadece hücuma destek vermeyi ifade ediyor. Destek rolünde daha çok pas ve şutlarla, atak rolünde ise daha çok top sürerek takımın hücum girişimlerine katkı sağlamaya çalışırlar.

Ofansif Orta Saha: Standart ofansif orta sahalar mevkilerine diğer 3 rolden daha bağlıdırlar. Orta saha-forvet arasındaki bağlantıyı sağlar ve kanatlara çok fazla açılmadan hücumlarda etkin olarak rol oynarlar.

Dribbling ****
First Touch ****
Long Shots ***
Passing *****
Technique *****
Creativity *****
Decisions ****
Flair ****
Off The Ball ***
Teamwork **
Work Rate **
Acceleration ***
Balance **

Program:



Ön Oyun Kurucu: Bu rolü orta sahalar başlığı altında ele almıştık.

İç Forvet: Bu roldeki oyuncular aynı mevkideki diğer rollerden daha çok rakip ceza alanına girerler ve hücumlarda 2. yada 3. forvet olarak pozisyon alırlar. Dolayısıyla gol bulmalarını sağlayacak özellikleri daha ön plana çıkar.

Dribbling ****
Finishing ****
First Touch ***
Long Shots ***
Passing ***
Technique ***
Anticipation *****
Bravery ***
Composure ***
Decisions ****
Flair ***
Off The Ball *****
Acceleration ****
Pace ***

Program:



Serbest Rol (Treaquartista): Bu rolü üstlenebilecek kalitede bir oyuncunuz varsa size çok maç kazandırabilir. Rakip hücumdayken savunma yapmaz, dinlenmeye geçer ve karşı hücumunuz için boş alanlarda top almayı bekler. Hücuma kalktığınızda ise diğer oyuncularınızın gözü rakip yarı alanda hep bu oyuncuyu arar ve onu topla buluşturmaya çalışırlar. Kısacası hücumlarınızda “odak” oyuncunuz olur. Bu oyuncu da üstün teknik ve mental yetenekleriyle forvet hattındaki oyuncularınızı en etkili noktalarda topla buluşturmaya çalışır.

First Touch *****
Passing *****
Technique *****
Anticipation ****
Creativity *****
Flair *****
Off The Ball *****
Agility ****

Program:

[Walter Sakana]

• Kanat Oyuncuları: 10.3 yamasında etkinlikleri biraz azalsada kanat oyuncuları her zaman için hepimizin büyük önem verdiği bir konudur. Takımımızın ofansif gücünü hesaplarken hep kanat oyuncularımızın kalitesini ön planda tutarız. Sonuçta hızlı, iyi top süren ve topsuz oyunda etkili bir kanat oyuncusunu kim istemez ki… Kanat oyuncularını MR/ML ve AMR/AML olmak üzere 2 farklı bölgede ve 4 farklı rolde kullanabiliriz. Bunlar; Geniş orta saha (wide midfielder), açık kanat (winger), defansif kanat oyuncusu (defensive winger) ve iç forvettir (inside forward).

Geniş Orta Saha: Orta alan bloğunun kanat bölgelerinde oynayan bu oyuncular hücum bölgesine topu aktarmada hada çabuk davranırlar, çok fazla çizgiye inmezler. Top sürmeyi sık sık değilde gerektiğinde ve sınırlı ölçüde yaparlar. Kanat bindirmelerinde etkili ortalarla takım arkadaşlarına pozisyon hazırlamaya çalışırlar. Ek olarak arkalarındaki bek oyuncusuna da savunmada yardımcı olurlar.

Crossing *****
Dribbling ***
Passing ***
Tackling ***
Technique ***
Anticipation ***
Determination ***
Off The Ball ***
Teamwork ***
Work Rate ****
Pace ***
Stamina ****

Program:



Açık Kanat: Bu roldeki oyuncuların görevi taç çizgisine yakın oynayarak hücuma genişlik kazandırmaktır. Hızları yada teknik özellikleriyle rakip bek oyuncularını geçmeye, çizgiye inip etkili ortalarla forvet oyuncularına gollük pozisyonlar hazırlamaya çalışırlar. Takım arkadaşlarından pas almak için topsuz oyunda da etkili olmalıdırlar.

Crossing ****
Dribbling *****
First Touch ****
Technique ****
Flair ****
Off The Ball *****
Work Rate ***
Acceleration *****
Agility ****
Pace ****
Stamina ***

Program:



Defansif Kanat: Bu roldeki oyuncuların görevi rakip bek oyuncularının ileriye çıkmasına engel olmak, onlara yapacakları presle bu oyuncuları hataya zorlamaktır. Yaptıkları pres etkili olduğu taktirde kazanacakları topta rakip savunma dengesiz yakalanacağından çok etkili gol pozisyonları bulmanızı sağlayabilirler. Kazandıkları topu mümkün olduğunca çabuk değerlendirmeye (pas, orta yada şut) çalışırlar.

Crossing *****
Dribbling ****
Marking **
Passing ***
Tackling ***
Technique ***
Aggression ****
Determination ****
Work Rate ****
Pace ***
Stamina ****
Strength ***

Program (Bu rol için Geniş orta saha yada Dinamik orta saha antrenman programları da uygundur):



İç Forvet: Kanatta oynayan iç forvetle Amc’de oynayan iç forvet arasında sahadaki görevleri aynı olsa da bazı farklılıklar var. Amc’deki iç forvet rakip ön libero tarafından kolaylıkla kontrol altına alınabilir ancak kanatta oynayan iç forvet içe katedeceğinden rakip bek oyuncusunu da peşinden sürükleyerek savunmanın tüm dengesini ve yerleşimini bozabilir. Ayrıca eğer bu oyuncunuz ters ayaklıysa (örneğin sağ kanatta oynuyor ama sol ayağını etkili kullanıyorsa) içe katederek uzak köşeye falsolu şut çekebilecek çok etkili pozisyonlar bulabilir.

Dribbling ***
First Touch ***
Finishing ***
Long Shots ****
Passing ****
Technique *****
Creativity ****
Decisions ****
Flair ****
Off The Ball *****
Teamwork ***
Acceleration *****
Pace ***

Program:

[Walter Sakana]

• Forvetler: Ve geldik forvetlere. Forumdan takip ettiğim kadarıyla rol dağılımı konusunda en çok sıkıntı yaşanan mevki bu. Birçok kişi forvetinden istediği yada beklediği verimi alamadığından diğer arkadaşlarına hangi rolde oynatmalıyım yada sen hangi rolde oynatıyorsun tarzında sorular soruyor. Gerçektende bazı forvetleri belirli bir rol kalıbına oturtmak zor oluyor. Ben böyle durumlarda en mantıklı görünen rolü seçip detaylı ayarlardan oyuncunun komutlarında bazı düzenlemeler yapıyorum. Forvetler için seçebileceğimiz rolleri incelersek; derin forvet (deep lying forward), hedef adam (target man), uç forvet (poacher), teknik forvet (advanced forward), komple forvet (complete forward), defansif forvet (defensive forward) ve serbest rol (trequartista).

Derin Forvet: Bu roldeki forvetin görevi bildiğiniz gibi geriye doğru gelerek top almak ve orta alan ile forvet arasında bir çeşit köprü görevi görmektir. Öncelikle fizik gücü yüksek olmalıdır ki topu iyi saklayıp takım arkadaşlarının hücuma katılmasına zaman kazandırabilsin. Ayrıca standart komutları gereği (destek görevinde) uzaktan etkili şutlar çekebilmeli ve koşu yoluna pas atabilme becerisine sahip olmalıdır.

Dribbling ***
First Touch ****
Long Shots ****
Passing ****
Technique ***
Creativity ***
Decisions ***
Off The Ball ***
Teamwork ***
Balance ***
Strength *****

Program:



Hedef Adam: Target Man deyince hemen akla uzun, fizik gücü yüksek ve hava toplarında etkili Koller, Hakan Şükür tarzı forvetler gelir. Ancak kısa boylu ve bitirici bir forvette Target Man olarak kullanılabilir. Önemli olan Target Man’i seçtikten sonra takım komutlarından “hedef adam beslemesi (target man supply)” ayarını seçtiğimiz oyuncuya uygun olarak havadan, yerden yada koşu yoluna şeklinde yapmaktır. Target Man’i 2 şekilde kullanabiliriz. Birincisi; takım arkadaşları hücumlarda topu ona aktarır, bu oyuncuda fizik gücüyle topu iyi bir şekilde saklamaya ve diğer takım arkadaşlarının hücuma katılmasına zaman kazandırmaya çalışır. Bu, destek rolüdür ve bu roldeki Target Man kaleye sırtı dönük oynar. İkincisi ise atak rolüdür ve bu roldeki Target Man takımın gol noktasındaki bitirici gücüdür. Kanat ve orta saha oyuncuları son vuruşları yapması için ceza alanı içerisinde hep bu oyuncuyu topla buluşturmaya çalışırlar. Bu roldeki Target Man yüzü kaleye dönük oynar ve topla fazla vakit kaybetmeden genelde tek vuruşlarla gol yapmaya çalışır.

Destek Rolü:
First Touch *****
Heading ***
Long Shots ***
Aggression ****
Bravery ****
Off The Ball ***
Teamwork *****
Balance ****
Jumping ***
Strength *****

Program:



Atak Rolü:
Finishing ****
First Touch ****
Heading ****
Anticipation *****
Bravery ****
Composure ****
Determination ***
Off The Ball **
Teamwork *****
Jumping ****
Strength ***

Program:



Uç Forvet (Poacher): Sanırım Türkçe versiyonlarda poacher için “fırsatçı golcü, beleşçi golcü”, advanced forward içinse “uç forvet” ifadeleri kullanılmış. Benim poacher için kullandığım “uç forvet” ifadesi sizi yanıltmasın. Bu roldeki forvetin görevi bildiğiniz gibi “gol pususuna” yatmaktır. Rakip savunmanın en gerisindeki oyuncunun hizasında takım arkadaşlarının atacağı ara topları bekler ve ofsayta düşmeden kaleciyle karşı karşıya pozisyonlar bulmaya çalışır. Bu roldeki forvetin önsezi, hızlanma ve topsuz oyun gibi özellikleri mutlaka üst seviyede olmalıdır. Genelde “pırpır” dediğimiz tarzda hızlı forvetler (Saviola, Owen, Agüero vs…) bu rol için tercih edilir. Öncelikleri gol atmaktır, asist yapmak ikinci plandadır.

Dribbling ***
Finishing ****
First Touch ****
Technique ***
Anticipation *****
Composure ****
Off The Ball *****
Acceleration *****
Agility ****
Balance ***
Pace ****

Program:



Teknik Forvet (Advanced Forward): Bunu teknik forvet olarak çevirmemin sebebi bu roldeki oyuncunun tekniksel özelliklerinin ön planda olmasıdır. Teknik forvet hem gol atmak hemde asist yapmakla yükümlüdür. Pozisyona göre şut çekmek yada pas vermek arasında doğru tercih yapmalıdır, dolayısıyla karar verme özelliği yüksek olmalıdır. Bu roldeki oyuncu gerektiğinde biraz kanatlara da açılır, yani biraz daha serbest oynar. Bu yüzden asist yapma önceliği biraz daha ön plana çıkabilir. Genelde bu rol için hem forvet hem kanat yada hem forvet hem Amc gibi hücum bölgesinde birçok rolde oynayabilen teknik oyuncular tercih edilir. Ben mesela Alexis Sanchez’i bu rolde kullandım ve çok üst düzey bir performans aldım. Kanatta oynadığından çok daha fazla katkı yaptı.

Crossing ***
Dribbling *****
Finishing ***
First Touch ***
Passing ***
Technique ****
Anticipation ***
Composure ***
Creativity ****
Decisions ****
Flair ****
Off The Ball ****
Work Rate ***
Agility ****
Pace *****

Program:



Komple Forvet: Sadece çok üst düzey bazı özel forvetlerin üstlenebileceği bir rol. Bu rol için Agüero, Tevez, Rooney, Ibrahimovic gibi birçok özelliğe sahip bir forvetiniz olmalı. Bu roldeki oyuncu hem golcü olacak, hem teknik olacak, hem kafa topu alacak, hem fiziksel olarak güçlü olacak…adı üstünde “komple forvet”.

Dribbling ***
Finishing ****
First Touch ***
Heading ***
Passing ***
Technique ****
Anticipation ****
Composure ****
Creativity ***
Decisions ****
Determination *****
Flair ***
Off The Ball ****
Acceleration ***
Agility ***
Balance ***
Pace ****
Strength ***

Program:



Defansif Forvet: Defansif forvetler rakibin savunmadan oyun kurarak çıkabilmesini engellemek açısından son derece faydalı olabilirler. Rakibi hataya zorlamaları sonucunda topu kazanırlarsa da rakip savunmayı onlar çıkarken dengesiz yakalayacağınızdan son derece etkili gol pozisyonları bulma şansınız olacaktır. Bu roldeki oyuncuyu destek göreviyle kullanırsanız biraz daha geriden, ön liberoya pres yapar. Atak görevinde ise daha önde pres yaparak stoperlere baskı uygular. Türk futbolunda ilk olarak Hakan Şükür ile ilerde pres yapma kavramıyla tanıştık. Pek top kazanamasa da rakip savunmacıları uzun top kullanmaya zorluyordu. İlla iyi top kapabilen bir oyuncu olmasına gerek yok. Hızlı, agresif ve kondisyonlu olsun yeter. Bana göre oyunda değilde gerçekte bu rolü en iyi uygulayan oyunculardan bir tanesi Carlos Tevez. Ne kadar azimli, mücadeleci ve güçlü olduğunu gözönüne getirirseniz sanırım sizde benimle aynı fikirde olacaksınız.

Finishing ***
Tackling ***
Aggression *****
Bravery ****
Determination *****
Work Rate ****
Pace ****
Stamina *****
Strength ****

Program:



Serbest Rol (Trequartista): Bu rolü ofansif orta sahalar başlığında ele almıştık.

[Walter Sakana]

SEZON BAŞI ANTRENMANLARI: Yeni bir sezona başlarken oyuncularınız tatilden döndükten sonra sırasıyla şu şekilde bir yüklenme yapabilirsiniz (kaleciler dahil). Tatilden döndükleri gün 1.programı yaklaşık 4-5 gün vererek başlayıp ardından 2’şer haftalık sürelerle sırasıyla 2. ve 3.programlarla kondisyon ve güç depolaması yaptırabilirsiniz. Son olarak 4.programı 1 hafta süreyle uygulayarak sezon başı hazırlık sürecini tamamlayabilirsiniz.

1.Program



2.Program



3.Program



4.Program



Yalnız bu şekilde bir sezon başı programı uygulamaya karar verirseniz sezon açılışı ile ilk resmi maç arasındaki süreye dikkat edin. Eğer örneğin Ağustos ayının başlarında Avrupa kupasında eleme maçınız varsa bu programları uygulayacağınız süreleri ona göre ayarlayın. 4 programın tamamlanması ilk maçınızdan en az 1 hafta önce olsun ve o son 1 haftada normal sezon boyu uygulayacağınız antrenman programlarına geçin. Hazırlık maçlarınız oyuncularınız en az 1-1.5 hafta antrenman aldıktan sonra başlasın. 2.programda vermediğimiz antrenmanları oyuncularınız hazırlık maçlarında oynayarak alacaklar, o yüzden hazırlık maçlarında mümkün olduğunca çok oyuncuya şans verin ve değişiklik haklarınızın hepsini kullanmaya bakın.

[Walter Sakana]

3.BÖLÜM
Özel Ders (Tutoring):

Bildiğiniz gibi genç oyuncularımızı bazı açılardan daha etkili geliştirebilmek için kendini kanıtlamış, daha tecrübeli bir oyuncumuzdan antrenmanlarda bir genç oyuncumuzla birkaç ay süreyle (6 ay civarı) yakından ilgilenip bildiklerini öğretmesini talep edebiliyoruz. Bu birkaç aylık süreç istediğimiz gibi olumlu bir sonuç verirse genç oyuncumuz kendisini çalıştıran oyuncunun teknik ve mental özellikleri ile o oyuncunun (varsa) kendine has özel hareketlerini (preferred moves) öğrenip kendisini bir hayli geliştirebiliyor. Tabi kimi zaman sonuç pek istediğimiz gibi olmuyor ve 2 oyuncu aralarındaki kişilik farkı nedeniyle pek iyi anlaşamıyorlar. Kısacası bu özel dersler her zaman olumlu sonuç verecek diye bir şey yok. Fm forumlarından zaman zaman tartışılan konulardan birisi de oyuncular arasındaki bu kişilik farkı olayıyla ilgili. Bende bir süredir bu konuda özellikle yabancı sitelerde araştırmalar yaptım ancak pek tatmin edici bir yanıt bulamadım. O yüzden 1.bölümde ele aldığım kişilik bilgileri üzerinden biraz tahmini olarak aklıma en mantıklı gelen düşüncelerimi paylaşacağım.

Öncelikle özel dersin en güzel yanlarından birisi, özel dersi verecek oyuncunuz birden fazla pm’e sahipse çalıştırdığı genç oyuncu bu pm’lerin hepsini birden tek seferde edinebilir. Normalde 3-4 pm edinmesi en az aşağı yukarı 2 sene alacak bir süreçtir. Ayrıca genç oyuncunuzun azimi (determination) düşükse bu kilit özelliğini de arttırma şansınız olabilir.

Bir oyuncuya özel ders verdirirken önce o özel dersi verecek oyuncuyu seçeriz. Daha sonra ise bu özel dersler sonucunda neleri öğrenmesini istediğimizi belirleriz. Bunun için karşımıza 3 seçenek çıkar:

Not: Player A (A oyuncusu) öğretecek olan, Player B (B oyuncusu) ise öğrenecek olan oyuncunuz.

1- State that you see “player a” as the ideal role model for “player b”
2- State that you think “player b” would benefit by adopting “player a”s aproach to the game
3- State that you think “player b” can learn from “player a”

Anlamları ve etkileri;
1- A oyuncusunun B oyuncunuz için ideal model olduğunu düşündüğünüzü belirtiyorsunuz. (teknik ve mental gelişim ile pm’ler)
2- B oyuncunuzun A oyuncunuzun oyuna yaklaşımını öğrenmesinin faydalı olacağını düşündüğünüzü belirtiyorsunuz. (mental gelişim)
3- B oyuncunuzun A oyuncunuzdan öğrenebileceğini düşündüğünüzü belirtiyorsunuz. (teknik gelişim)

Benim bildiğim bu şekilde. Ancak çeşitli siteleri araştırırken yabancı bir arkadaşımızın bu konuda şöyle bir test çalışmasına rastladım:

Bir yardımcı program ile bir takıma 3 Cristiano Ronaldo ile 4 Eduardo Salvio kopyalamış. Salvio’lar için ES1, ES2 ve ES3 kısaltmaları kullanarak devam ediyor…

Daha sonra 3 C.Ronaldo’dan 3 Salvio’ya aynı anda yukarıdaki 3 farklı seçenekle ders verdirmeye başlamış.
ES1 can learn from, ES2 adopt approach ve ES3 ideal role model şeklinde.

İlk sonuç veren ES2 olmuş. Diğer ikisinden 1 ay kadar önce (diğerleri 5 ay civarı sürmüş) sonuç almış. Raporda kişilik farklılığından dolayı pek fazla bir şey öğrenemediği yazıyormuş.

Ardından ES3’ten 1 gün önce ES1 sonuç vermiş. Hem ES1 hemde ES3 raporlarında genç oyuncunun çok memnun kaldığı ve çok şeyler öğrendiği yazıyormuş.

Daha sonra bu 3 oyuncunun gelişimlerini incelemiş ve şu sonuçlar ortaya çıkmış: (+ kaç puanlık arttığını, - kaç puan düştüğünü ifade ediyor))

ES1:
Pm’ler: Runs with ball often ve Tries long range free kicks
Mental: Anticipation +, Bravery +, Concentration +, Determination ++
Tekniksel: Long Shots +, Long Throws -, Marking +, Penalty Taking +, Technique +
Fiziksel: Acceleration +, Stamina +

ES2:
Pm’ler: Runs with ball often ve Tries long range free kicks
Mental: Bravery +, Concentration +, Determination ++
Tekniksel:Long Shots +, Long Throws -, Penalty Taking +
Fiziksel: Acceleration+, Balance+, Stamina+

ES3:
Pm’ler: Runs with ball often, Tries long range free kicks ve Cuts inside
Mental: Bravery +, Concentration +, Determination ++, Influence +
Tekniksel:Long Shots +, Long Throws -, Marking +, Penalty Taking +
Fiziksel:Acceleration +, Balance +, Jumping -, Pace +, Stamina +, Strength -

Gizli özelliklerde de değişimler olmuş. Önce Eduardo Salvio ve Cristiano Ronaldo’nun ilk baştaki gizli özelliklerine bakalım:

Salvio: Adaptability 11, Ambition 14, Loyalty 15, Pressure 16, Professional 13, Sportsmanship 13, Temperament 12, Controversy 9
Ronaldo: Adaptability 18, Ambition 20, Loyalty 12, Pressure 18, Professional 18, Sportsmanship 6, Temperament 10, Controversy 14

5 ay sonra yani özel ders süreci bittikten sonra gizli özellikler şu şekilde değişim göstermiş:

ES1: Adaptability 13, Ambition 15, Loyalty 13, Pressure 17, Professional 13, Sportsmanship 12, Temperament 11, Controversy 9
ES2: Adaptability 13, Ambition 15, Loyalty 14, Pressure 18, Professional 15, Sportsmanship 12, Temperament 11, Controversy 10
ES3: Adaptability 14, Ambition 17, Loyalty 12, Pressure 18, Professional 17, Sportsmanship 10, Temperament 10, Controversy 11

Son olarak CA yani mevcut yetenek değeri (current ability) değişimleri:

ES1: +7 CA
ES2: +4 CA
ES3: +10 CA

Özet olarak özellikler, pm’ler, gizli özellikler ve CA açısından en çok gelişim gösteren “ideal role model” dersi alan ES3 olmuş.

Arkadaşımızın son yorumu ise şu şekilde:

Dersi verecek olan oyuncunuz çok yetenekli, ancak kişilik olarak olumsuzsa (unloyal, unsporting, poor consistency, controversial, can’t handle pressure vs…) o zaman en alttaki “can learn from” seçeneğini kullanın.
Dersi verecek olan oyuncunuz harika bir kişiliğe ve çok iyi mental özelliklere sahipse “adopt approach” yani ortadaki seçeneği kullanın.
Dersi verecek oyuncunuz her yönden çok iyiyse o zaman “ideal role model” yani en üstteki seçeneği kullanın.


Evet, arkadaşımızın incelemesi ve sonuçları bu şekilde. Değişimlere bakıldığında dikkate değer bilgiler olarak görünüyor. Tabi ki her değişim yalnızca özel dersle ilgili değil, oyuncunun kendi normal gelişiminin etkileriyle artan yada azalan özelliklerde vardır. Ancak özellikle gizli özelliklerdeki farklı gelişimler oldukça dikkatimi çekti çünkü böyle bir etkisi olduğunu bilmiyordum.

Kişilik eşleşmeleriyle ilgiliyse henüz net bir sonuca ulaşamadım. Alttaki listedekiler bana göre mantıken (ve tahminen) kendi aralarında sorunsuzca eşleşebilir. Yani örneğin ambitious bir oyuncu determined bir oyuncuyu (yada tam tersi) çalıştırabilir ve farklı kişilik problemi çıkmaz diye tahmin ediyorum. Ancak dediğim gibi bu kesin bir bilgi değil.

Ambitious
Determined
Driven
Professional
Resilient
Resolute
Spirited

Bu konudaki araştırmalarım devam ediyor, daha sağlıklı bilgilere ulaşabilirsem sizlerle paylaşacağım.

[Walter Sakana]

4.BÖLÜM
Özel Hareketler / Tercih Edilen Hareketler (Preferred Moves):

Bildiğiniz gibi bazı oyuncuların taktik komutlardan farklı olarak kendilerine has, sürekli uyguladıkları özel hareket yada davranışları vardır. Bunlar oyunda “preferred moves” olarak geçiyor ve biz kısaca PM diyoruz. Bu özel hareketlerin büyük çoğunluğunu oyuncularımızdan edinmelerini yada mevcut bir pm’lerinden vazgeçmelerini talep edebiliyoruz. Bunu oyuncu etkileşimi (player interaction) ekranına geçip özel hareketler (preferred moves) başlığı altındaki listeden yapıyoruz. Aslında preferred moves Türkçe’ye “tercih edilen hareketler” şeklinde çevrilebilir ancak bu pm’ler oyuncunun kendine has davranışları olduğundan ben özel hareketler ifadesini kullandım. Oyununuz Türkçe versiyon ise sizde farklı bir ifade yazıyor olabilir.

Oyuncumuzdan bir pm öğrenmesini istediğimizde o pm’i öğrenmeye çalışmak yada çalışmamak tamamen kendi tercihidir. Dolayısıyla size “bunu öğrenmenin oyunumu geliştireceğini düşünmüyorum” şeklinde olumsuz tepki de verebilir. Yada “öğrenmeye çalışacağım” şeklinde olumlu tepki verir ancak bu öğrenme çalışmaları başarısız olabilir ve oyuncu o pm’i edinemeyebilir.

Peki oyuncumuzun bu pm’lerden hangilerini edinmesinin faydalı olacağını nasıl anlayacağız? Bunun için öncelikle oyuncunun özelliklerini dikkatle incelemeliyiz. Örneğin topsuz oyun özelliği oldukça düşük olan bir oyuncudan “kanallara sız” pm’ini istemek son derece mantıksız olacaktır. Birkaç detaylı örnek ile devam ediyorum.


1.örnek:

Getafe takımını yönetiyorum ve bek mevkisinde oynayan Miguel Torres adlı bir oyuncum var. Oyuncu için uygun olan pm’leri maviyle, o pm’leri ilgilendiren özellikleri ise kırmızıyla işaretledim:




Oyuncunun profilini incelediğimde top sürme, teknik, kararlar, topsuz oyun gibi özelliklerinin oldukça düşük olduğunu görüyorum. Dolayısıyla bu oyuncu ancak defansif bir bek olarak kullanılabilir, ileriye çıkamaz çıksada fayda sağlamaz. Bazı oyuncularda “hep geride kalır (stays back at all times)” pm’ine rastlamışsınızdır. Eğer o pm seçilebilir olsaydı bu oyuncudan ilk olarak onu öğrenmesini isteyebilirdim ancak onun gibi bazı pm’leri (falso verir, hakemle tartışır gibi…) oyuncuya sonradan edindiremiyoruz. O zaman hemen oyuncu etkileşimi ekranına geçip çalışmasını isteyebileceğim pm’lere bir göz gezdiriyorum. Listeden uygun olanları (maviyle işaretlediklerim) bir köşeye not ediyorum.

Tek tek bakarsak;

Ask to try to blast the ball into the back off the net: Oyuncunun şutları ve bitiriciliği zayıf. O yüzden toplara elinden geldiğince sert vurmasını isteyebilirim.
Ask to throw himself into tackles: Kayarak top almaya çalışması faydalı olabilir ancak oyuncunun kararlar özelliği düşük. Buna oyun sistemine göre karar vermek lazım.
Ask to stay on his feet when tackling a player: Kayarak top almak faul ve kart riskini arttıracağından ve üsttede dediğim gibi oyuncunun kararlar özelliği düşük olduğundan bu seçenekte düşünülebilir.
Ask to play no attempted through balls: Teknik, Yaratıcılık, Pas ve Kararlar özellikleri düşük. Dolayısıyla dikine ara pasları atmayı denemeyip topu en yakınındakine kısa pasla aktarması daha mantıklı olacaktır.
Ask to mark opponents tightly: Rakip kanat oyuncularını sıkı markaja alması zaten pek ileriye çıkmayacağından faydalı olacaktır.
Ask to look for the pass rather than the shot: Olur ya pozisyon icabı ileri çıkar, şut ve bitiricilik özellikleri son derece düşükken kaleye çekmek yerine bari pas vermeyi tercih etsin
Ask to rarely run with the ball: Teknik, çeviklik, top sürme gibi özellikleri bu kadar düşükken çok nadir olarak top sürmesinde fayda var.
Ask to develop long flat bullet throw: Uzun taç atışları 15. Maçlar ve antrenmanlar sonucu bu özelliği dahada yükselecektir. Dolayısıyla uzun taç atışlarını geliştirmesi yerinde olacaktır.
Ask to try to play a simple passing game: Topu takım arkadaşlarına aktarırken basit, kısa paslar tercih etmesi en makulu.

Oyuncunun mevcut PM’leri varmı diye bakmayı da ihmal etmiyorum:



Gördüğünüz gibi herhangi bir pm’e sahip değil. Hemen yukarda çıkardığım uygun pm’ler listesinden öncelik tanıdıklarımdan birini seçerek oyuncunun o özelliği edinmesini istiyorum. İlk olarak “topu nadir olarak sür” pm’ini talep ediyorum ve oyuncudan olumlu yanıt alıyorum.




Şimdi bu oyuncum birkaç ay süreyle bu pm’i edinmek için çalışacak. Ardından yeni bir pm edinmesi için tekrar talepte bulunabileceğim. İkinci isteğim “kısa basit paslarla oynaması” yönünde olacak.

2.örnek:

Takımımın en etkili silahı olan Juan Angel Albin’e geçiyorum. Öncelikle oyuncunun pm’lerine ve oynayabildiği mevkilere bakıyorum:




Daha sonra oyuncunun özelliklerini inceliyorum:



Gördüğünüz gibi kırmızıyla işaretlediğim ve oyuncunun yaratıcı, öldürücü ara pasları atmasını sağlayacak tüm özellikleri çok iyi seviyede. O zaman bu oyuncudan “sık sık öldürücü ara pasları at” pm’ini istemek son derece mantıklıca olacaktır. Bir önceki örnekte olduğu gibi bu oyuncu da isteğime olumlu yanıt veriyor:




Bu oyuncunun top sürme, hız, çeviklik ve topsuz oyun özelliklerine bakıldığında topla ortadan yada sol kanattan ilerlemesini de isteyebiliriz.

Özetle; önce oyuncunuzun özelliklerini iyi analiz edin. Daha sonra ona sahada vereceğiniz rolün gerekliliklerini göz önünde bulundurarak hangi pm’i çalıştıracağınıza karar verin. Oyuncuların illa bir pm’e sahip olması gerekmez. Hatta bazı pm’ler oyuncunun oyununu olumsuz yönde etkileyebilir. Örneğin Fm2009’da Servet Çetin’in “sık sık ileri çıkar” pm’i vardı ve GS’yi yönetirken yaptığım ilk iş Servet’ten bu pm’den vazgeçmesini istemek oluyordu. Yani oyuncunuzdan bir pm edinmesini (yada vazgeçmesini) isterken oyununu geliştireceğini düşündüğünüz pm’leri tercih edin. Buna da dediğim gibi oyuncunun özellikleri ile sistemdeki rolüne göre karar vermeniz gerekiyor.

Birde oyunculara birbirinden zıt birkaç pm’de edindirebilirsiniz. Örneğin “topla ortadan ilerler yada içe kateder / taç çizgisine yakın oynar”, “kısa basit paslar atar / sık sık öldürücü ara pasları dener” gibi birbiriyle alakasız pm’lere sahip olabilir. Peki bu durumda oyuncu saha içerisinde hangi pm’i uygulayacak? Bunun yanıtı oyun sistemimiz ile oyuncunun kararlar özelliğinde saklı. Oyuncu komutlarında mevkisi kanatsa ve “taç çizgisine yakın oyna” komutu verilmişse oyuncu daha çok ona uygun pm’ini uygular. Eğer “normal” seçiliyse o zaman oyuncunun kararlar özelliği devreye girer ve pozisyonun gelişimine göre oyuncu kendince en doğru olanı (içeri katetme yada çizgiye inme) uygulamayı tercih eder. Yada orta sahada hem kısa basit paslar atar hemde sık sık öldürücü ara pasları atar pm’ine sahip oyuncunuzun ara pasları komutu sık sık olarak ayarlıysa genelde 2. pm’i uygulamayı tercih edecektir. Karışık olarak ayarlıysa kararlar özelliğini kullanarak atakların gelişiminde ne tür pas atacağına kendisi verecektir. Tabi burada oyuncunun “yaratıcılık serbestliği” komutu da önemli. Bu komutun ayarını ne kadar yükseltirseniz oyuncu karar verme inisiyatifini o oranda daha çok kullanır. Ne kadar azaltırsanız verdiğiniz komutlara o oranda daha sadık kalır.

[ForCimbom]

hocam ellerine sağlık harika bir çalışma olmuş.

özel dersteki en belirgin değişimleri hep gizili özelliklerde gördüm ben zaten.

çok işime yarayacak. sağolasın...

[Redrum]

Çok çok çok güzel paylaşım abicim eline, emeğine sağlık...

[DenizlispoRPRO]

Abi her zamanki gibi mükemmelsin , msn'e hiç girmezsin ama .

[Ahmet Göktaş]

Mükemmel ya 2 yıldır hep bekledim TSİ'nin ortak bir organizasyonla böyle bir proje yapmasını , hep dile de getirdim ancak olmadı. Gerçekten mükemmel birşey bu. Teşekkürler.

[Ahmet Göktaş]

Ek olarak, abi acaba PDF kitapçığı halinde tamamını Upload etme şansın var mı ?

[RatenPRO]

Harikasın gerçekten emeğine sağlık.

[Walter Sakana]

Yorumlar için çok sağolun arkadaşlar.

Ahmet evet öyle bir düşüncem var ancak kafamdaki diğer konularıda ekledikten sonra düşünüyorum. Daha taktik, transfer ve oyuncu keşfetme gibi konularda birşeyler hazırlamayı düşünüyorum. Daha doğrusu az buçuk birşeyler hazırladım da düzenleyip eklemeler yapmam lazım.

[Ahmet Göktaş]

Bende tam taktik içinde rehberin olacak mı abi diye soracaktımki yazmışsın bekliyoruz abi.

[C h A o S]

Müsait olduğumda baştan sona okuyacağım.Gerçekten büyük bir emek var.Konu sabitlenmeli bence.

[ersin123]

Teşekkürler ince bilgiler..

[KaRaBükLü KraL]

Taktik rehberini bekliyorum cidden ayrıca bu güzel rehber için çok sağol abi

[Sekopej]

Ben de PDF formatına mutlaka dönüştürmeli diye yazacaktım ki bundan bahsedilmiş. Çok iyi bir çalışma, çok güzel paylaşım, diyecek söz yok, faydalanmaya bakalım.

[cris king]

klavyene sağlık bide bi sorum olacak bu teknik forvet poacher yani fırsatçı golcümü oluyor?

[DisCo]

Emeğine sağlık. Güzel bir paylaşım yapmışsın.

[GeNç KaRTaLPRO]

Çok güzel,faydalı bir paylaşım gerçekten.Ellerine sağlık abicim.

[CorpusPRO]

Her sene böyle rehberler yayınlanıyor ve okudukça çok şey öğrendiğimi farkediyorum. Okudukça gelişiyorum

[ozaniel]

Çok kaliteli ve ayrıntılı bir rehber olmuş, ellerine sağlık.

[Estranged]

Yıllardır bu kadar detaylı ve akıcı anlatımlı bir rehber okumamıştım,emekleriniz için teşekkürler.

[Walter Sakana]

Arkadaşlar burası gerçekten çok sevdiğim bir ortam bu yüzden acımı sizlerle paylaşmak istedim. Bugün anneannemi kaybettik. Dolayısıyla bir süre bilgisayar başında olamayacağım ve şu an tek tek cevap yazamıyorum. Yorumlarınız için gerçekten çok teşekkür ederim, sağolun. Bu kötü günde en azından bana moral verdiniz.

[KaRaBükLü KraL]

Başın sağolsun abi