Kulup olarak Brezilya futbolcu yetistiriyor, Arjantin futbolcu yetistiriyor, Hollanda futbolcu yetistiriyor... Cunku rekabet edebilmelerinin tek yolu bu. Brezilya'nin en iyi (atiyorum) 70. sol beki su anda Bursaspor'un sol beki. Brezilya'nin en iyi (atiyorum) 150. orta saha oyuncusu Antalyaspor'un onemli bir oyuncusu. Brezilya'nin en iyi (atiyorum) 60. on liberosu bizim milli takimin banko futbolcusu oldu.
Brezilya bosuna 28-29 yasina gelen futbolcularin cogunu milli takimdan uzaklastirip surekli bir cok 24-25 yasindaki futbolcularla turnuvalara katilmiyor. Alttan surekli futbolcu geliyor. Yasi ilerleyenleri alttan surekli iten bir grup var. 25-30 yil once Brezilya savunma yapamazdi. Son yillarda dunyanin en iyi stoperleri Brezilya'dan cikiyor.
Devlet degil ama Federasyon olarak Fransa, Ingiltere ve Almanya futbolcu yetistiriyor. Takimlara alt yapilarda nasil futbolcu yetistirilecegi konusunda kriter koyarak bu kriterlere uyan takimlari tesvik ediyor. Fransa'nin yetistirdigi ama Fransa icin oynamayan bir cok futbolcu var. En guzel ornek de Drogba. Kamerun, Cezayir, Mali, Senegal vs. gibi ulkelerin milli futbolcularinin yarisi Fransa'dan yetisme.
Devlet olarak Cin futbolcu yetistirmiyor. Olimpik sporcu yetistiriyor. Son 5 olimpiyatta aldiklari madalya sayilarini takip ederek bunu gozlemlemek mumkun. Bir gun futbola da bulasirlarsa onda da eminim cok iyi bir takim ortaya cikartirlar. Ama saniyorum takim sporu yerine bireysel sporlarla daha cok ilgileniyorlar.
Devlet olarak Ispanya sporcu yetistirmek icin tesvik veriyor. Bosuna teniste, basketbolda, futbolda bu kadar cok sporcu yetistirmiyorlar.
Japonya'nin en cok oynanan sporu Beyzbol (1800'lu yillarin sonundan beri oynaniyor). Futbol'da profesyonel liglerinin kurulma tarihi 1999. Yani bizden 40 yil sonra. Onlarin yetistirdigi kac futbolcu ust duzey liglerde oynadi/oynuyor. Bizim kac tane? Onlar FIFA siralamasinda kacinci siradalar, biz kacinci siradayiz?
ABD'de sporcu yetistirmek bir ovunc kaynagi. Orta okul ve lise seviyesinde devletin aktardigi paralarla sporcu egitimi yapiliyor. Yetenekli olanlarin sporu ogrenmesi ve gelistirmesi saglaniyor. Okullar arasinda bolgesel, sehir, eyalet, ulke bazinda turnuvalar yapiliyor. Universiteler hem ulke icinde, hem de yurt disindan yetenekli sporculara bedava universite egitimi veriyor. Onlarin da olimpiyatlarda ne yaptigini gayet iyi biliyoruz. Futbol ligleri 1993'te kuruldu. Ozellikle Nike'nin sponsorlugunda yetenekli genc sporcularla ozel ilgilenilip ileride milli takimda oynamalari icin hazirlaniyorlar.
Yani herkes birseyler yapmak icin cabaliyor. Biz? Bizim futbol felsefemiz nedir? Teknik becerisi yuksek oyuncu mu yetistirmeye calisiyoruz yoksa fiziksel kapasitesi yuksek oyuncu mu? Bu oyunculara fizikleriyle oynamalari icin yeterli futbol disiplinini, teknikleriyle oynamak icin yeterli futbol bilgisini verebiliyormuyuz?
-0-
Bu arada Wenger'in yaptigina katilmiyorum. Ve benim yazdiklarimin fikir babasi da degil. Benim yazdiklarimin fikir babasi, Avrupa'da futbolun son 100 yildaki gelisimi.
Wenger'in yanlis yaptigi iki is var:
1. Alt yapidan az oyuncu cikartabilmesi. Cikan oyuncularin cogu 17-18 yasinda, diger kuluplerden yuksek maas odeyerek transfer edilen gencler.
2. Takimda onemli seviyeye gelmis futbolculara yuksek maas odemek istememesi ve bu nedenle kulubun temel taslarini kaybederek zor maclarda takimi tasiyacak tecrubeli oyunculara sahip olamamasi.
Ben Wenger kadar kati da dusunmuyorum. Yuksek paraya oyuncu almaya da karsi degilim.
Ama bir kulubun temel taslarinin ve en onemli oyuncularinin o takima en gec 19-20 yaslarinda gelmis kulubu sahiplenmis olmasi gerektigini dusunuyorum. Takima 1 yil once gelmis oyuncunun takimin kaptani olmamasi gerektigini dusunuyorum. Alttan cikan veya genc alinmis futbolcularin, o kulubun futbol felsefesine uygun bir sekilde yetistirilmis ve birbirine uyumlu olmasi gerektigini dusunuyorum. Bir takimda en azindan boyle 14-15 futbolcu olmasi gerektigini dusunuyorum. Futbolcularin gozleri kapali oynayabilecek kadar birbirlerini tanimalari gerektigini dusunuyorum.
Benim dusuncemi birisine benzeteceksen, daha cok Alex Ferguson'a yakin. Eminim Ingiltere'de alt yapilar icin 150km kurali olmasa (Ingiliz kulupleri tesislerden en fazla 150 km uzaklikta olan gencleri egitebiliyor) Man Utd'in alt yapisindan cok daha fazla futbolcu da cikardi son 20 yilda. Ornegin bu kural o donemde olsaydi David Beckham ve Ryan Giggs Man Utd alt yapisindan cikmazdi ve belki de bu isi daha az beceren kuluplerin eline dusup hic bu kadar gelismezlerdi. Alt liglerden veya baska takimlarda daha pek sure bile almadan transfer ettigi oyuncularla uzun sure calisarak hep kulubu belirli bir seviyede tutmayi basariyor.
Bizde Italya arti Hollanda arti Ispanya kadarlik nufus var. Bu ulkelerin yetistirdigi futbolcularin yarisi kadar futbolcu yetistirsek rahatlikla Avrupa'nin en iyi 5. ligi oluruz gibi geliyor bana. Daha kaliteli yabancilar da Turkiye'de oynamak icin can atar. Yurt disindan birileri bizim futbol maclarimizi izlemek icin para oder. Bu paralar sayesinde takimlar transferler yapabilir. Sadece bir kac buyuk takim degil, butun hepsi bu tip transferleri yapabilir.
Bu tabii ki 3 gunde yapilacak bir is degil. Ama vasat bir futbol ulkesi olmaya devam etmek mi istiyoruz yoksa daha uste cikmayi mi?
Bana daha uste cikmak istiyoruz gibi geliyor. Daha uste cikmanin yolu da futbolcu yetistirmek. Yurt disindan vasat futbolcu getirmek degil.